Sunday 6 October 2024

'2024 සැප්තැම්බර් 24 මා ලංකා ඊ නිවුස්හි පළවූ ඩබ්ලිව්. ජයසිරි පිළිබඳ සැමරුම් සටහන:



නොපිරවිය හැකි හිස්තැනක් තබා අප හැර යන 'සාද් ඈපාණන්'
----------------------------------------
(ලංකා ඊ නිව්ස් -2024.සැප්.23, ප.ව. 11.50) ධර්මසේන පතිරාජ ප්රමුඛ කරගත් රෑනේ අවසන් කුරුල්ලා ද සිය පියාසැරීම නිමා කර ඇත. ඒ, එම රෑනට හිමි දේශපාලන ධාරාවේ කූටප්රාප්තියක් සනිටුහන් කරන වේලේය. 1964 සභාග දේශපාලනයට එරෙහිව බිඳී ගිය නව වාමාංශික ධාරාවේ දේශපාලනයෙන් මේ රෑනේ බොහොමයක් පන්නරය ලදහ. ඩබ්ලිව් ජයසිරි, එච්. ඒ සෙනවිරත්න, තිලක් ජයරත්න ආදීන් අයත් වූයේ බාලා තම්පෝ විසින් බල ගන්වන ලද ලංකා වෙළඳ සේවක සංගමයට හා ඊට අනුබද්ධ ට්රොට්ස්කිවාදී දේශපාලන ධාරාවටය. මට හිතෙන්නේ ජයසිරි ලද අධයාපනය හා කලා හැකියාවන් නිශ්චිත ලෙස ස්වයං විශ්ලේෂණය කර ගැනීමට මෙම ට්රොට්ස්කිවාදී නැමියාව හේතුවන්නට ඇති බවයි.
මම, ජයසිරි සමග වසර හතළිහක පමණ කාලයක් තිස්සේ මිතු දම් පවත්වා ඇත්තෙමි. ඒ ඇසුරේදී මා දුටු දෙයක් නම් ඔහු විටින් විට පැන නැගෙන රැළි වලට අවනත නොවී සිටි ආකාරයයි. ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ දෙසද ඔහු බලා සිටියේ එලෙසය. ඒ කල් ඇතුව දේශපාලනිකව අත්දැකීමෙන්ද න්යායික දැනුමෙන්ද සන්නනද්ධ වී සිටි නිසා විය හැකිය. නමුත් 2022 අරගලය ආශ්රිතව පැන නැගුණු තත්වය සමග අවියෝජනය වූ ඔහු අරගලයේ අපේක්ෂා දේශපාලනිකව නියෝජනය වූ ජාතික ජන බලවේගයට අනුග්රහශීලී විය. ඒ බලවේගය ඉතිහාසයීය ගමන් මග වෙනස් කිරීමට වරම් ලබන මොහොතේ ඔහුගේ දිවි සැරිය නිමාවීම අප තුල ඇති කරන්නේ බලවත් කම්පාවකි.
ඩබ්ලිව්. ජයසිරි යනු හුදු කලාකාරයෙකු පමණක් නොවේ. තමන් නිරත කලා ධාරාවන් සියල්ලෙහි හතරකොන ගැන මනා දැනුමක් සහිත ද්විභාෂීය දැනුමැත්තෙකි. ජයසිරි තමාගේ උසස් රංගන දායකත්වයෙන් සහ මූල්ය දායකත්වයෙන් නිශ්පාදිත සුගතපාල ද සිල්වාගේ මරාසාද් නාට්යයේ සාද් ඈපාණන් කියන්නා සේ ‘කෙස්වැටියෙන් අල්ලා ඇද කොට්ටඋරයක් මෙන් සිරුර කණපිට පෙරළා අලුත් ඇහැකින් ජීවිතය දෙස බලන්නට‘ ජයසිරි සෑම විටම උත්සාහ දැරුවේ යැයි මට සිතේ.
ඔහු සමාජය විග්රහ කරන්නේ තමාම උදාහරණයට ගනිමිනි. ඔහු කිව යුත්ත අවශ්ය තැන කියා පාන්නේ ඉන් තමාට වෙන අවැඩ ගැන වද නොවෙමිනි. තමන්ගේ ජීවිත කතාවට කිසිදු ආලවට්ටමක් නොතවරන ඔහු ඒ අතීතයට අදාළ හොඳ නරක සියල්ල ඇතුලත් ජීවන ගිනුම කිසිදු සැඟවීමකින් තොරව සමාජයට හෙළිදරව් කළේය. මට ඔහු ගැන හැඟෙන්නේ ඇල්බෙයා කැමූ යෝජනා කළ මිනිසාගේ හැඩය ගත්තෙකු ලෙසිනි. ආගමික හෝ වෙනත් සදාචාරමය විශ්වාසයන්ගේ සිරකරුවෙකු වීමට ඔහු මියයන තුරාවට අකමැත්තක් දැක්වීය. එය ඔහු අයත් කුලකයේ පොදු ගුණාකාරය ලෙසද ගතහැකිය. ජයසිරිගේ ප්රතිභාව නොතකා ඔහුට පරිභව කළෝ එලෙස කළේ ඔහුගේ ඒ නිදහස්කාමී හැසිරීම හේතුවෙනි.
ජයසිරි රචනා කළ ගීත ස්වල්පය අතරින් එක් ගීතයක් ජයසිරි නම් වූ ප්රතිභා පූර්ණ රංගවේදියාට සමාන්තරව අනභිභවනීය ගීත රචකයෙක් බිහි කළේය. ඒ 'බඹරු ඇවිත්' චිත්රපටයට ඔහු ලියූ 'උදුම්බරා' ගීතයයි. හතළිස් වසරක් තිස්සේ ඒ ගීතය නොවෙනස් අනභිබවනීයත්වයකින් යුතුව රසික අවකාශය පහන් කරයි. එම ගීතය හුදු ගීත රචකයෙකුට පමණක් රචනා කළ නොහැකි, දේශපාලන හා සෞන්දර්ය වේදය පිළිබඳ ප්රමාණිකයෙකුට පමණක් කළ හැකි නිමවුමකි.
මා ඔහුගේ රංගන අවකාශයට අයත් සියලු රංගනයන් නරඹා නැත. එහෙත් මගේ සිතෙහි චිරාත් කාලයක් රැඳී පවතින රංගනයන් කිහිපයකි. බඹරු ඇවිත් හි ජයසිරි රඟපාන්නේ රූප රාමු දෙකකට හෝ තුනකට සීමා වූ රංගනයකි. දෙබස් වුවද එතරම් නැත. එහෙත් මයිකල් නම් වූ තරුණ ධීවරයාගේ රඟපෑම මට යළි යළි මතක් වන්නේ ජෝ අබේවික්රමගේ මහා රංගනයට නිගරු කරමින් නොවේ. ජයසිරිගේ එම රංගනය පැසුණු එකකි. 'මරාසාද්' නාට්යයේ සාද් ඈපාණන්, දඬුබස්නාමානය, අසන්ධිමිත්රා, විසිදැල, දොළහක් ආදි කලා නිර්මාණවල ඔහුගේ රංගනයන් මට කිසිදා අමතක නොවනු ඇත.
ජයසිරි මියයාම අපගේ ලෝකය තුළ මහා හිස්තැනක් නිර්මාණය කර ඇත. කවදාවත් මිය නොයනු ඇතැයි සිතෙන තරමට සිය තාරුණ්යය ඔහු නඩත්තු කළේය. ඒ වයස්ගත වන විට ඇතිවන ආගමික හා ජාතික කොටු පවුරු අතරට වැදීම, ස්ව අභිමානය පිළිබඳ වගාඩම්බර කීම ආදියට ගොදුරු නොවෙමිනි.
මීට වසර දෙක තුනකට කලින් මා ඔහු හමු වූ මොහොතක ඔහු පැවසුවේ 'මචං බිව්වට කමක් නෑ...හැබැයි වෙලාවට බෙහෙත් බීපං' කියාය.
පවුල් ජීවිතය සම්බන්ධ කිසියම් අර්බුදයක් නිසා වෙන්ව ජීවත් වන මගේ මිතුරෙකුගෙන් ජයසිරි ඒ ගැන විමසා ඇත්තේ මේ නොබෝදාය. මගේ මිතුරා පවසා ඇත්තේ 'ජයේ මං දැන් පිරිමි පටාචාරා වගේ" යනුවෙනි.
'උඹ පටාචාරා උනාට කමක් නෑ...හැබැයි ලංකාවට හෙලුවෙන් එහෙම එන්න එපා' යනුවෙනි.
ඒ මතකාවලි සියල්ල අපට ජයසිරිව යළි මුණගස්වනු ඇත.
සුදුර්ලභ කලාකරුවාණෙනි, ඔබට සුව නින්දක්!
-චන්ද්රරත්න බණ්ඩාර

Wednesday 2 October 2024

දේ.වි.ගාල්ලගේඃ උපකාරක- සුඛ දුක්ඛ - අර්ථඛ්‍යායි - අනුකම්පක මිත්‍රය


 



දේ.වි.ගාල්ලගේ සොහොයුරාගේ උපන්දිනය ඊයේට යෙදී තිබුණි. ඔහුගේ වයස කීයක්දැයි මා දන්නේ නැතුවා සේම එය අසන්නට බලාපොරොත්තුවක්ද නැත. කලාකාරයෝ කැලැන්ඩර් කාලය කෙතරම් ගෙවී ගියත් සදාකාලික තාරුණ්‍යයම භුක්ති විඳින හෙයිනි ඒ. දේ.වි.යනු සත්‍යගරුක, හෘද සාක්ෂියේ ඇණවුමට අනුව කටයුතු කරන, අතිෂය පරිත්‍යාගශීලී, මානවයෙකු බව ඔහුගේ ඇසුරට වැටුණු තිස් අවුරුද්දකට වැඩි කාලය තුළ මා අවබෝධ කරගත් දෙයකි. කියන්නට ඇති දෙය නොපැකිළව පවසන ඔහු ඒ දේ වෙනුවෙන් පෙනී සිටී. 

නොබෝදා නිකුත් වූ මගේ 'පියාසර සමය' නවකතාව සංස්කරණයේදී මා ඔහුගේ බහට මුළුමනින්ම අවනත වූයේ ඒ දෙන උපදෙස් සියල්ල 'කළ්‍යාණ මිත්ථතාවෙයෙන්' ම කරන යෝජනා බව මා දැන සිටි හෙයිනි. ඒ සඳහා ඔහු මිනිස් පැය තුන්සියයක් පමණ වැය කරන්නට ඇතැයි මම අනුමාන කරමි. 

ජීවිතයේ අසරණ භාවය දැනෙන විට ඒ බව මුළුමනින්ම පවසා හදවත නිවාගන්නට හැකි මිතුරන් දුලබය. මට සිටින එවැනි දුලබ මිතුරෙකි දේ.වි.. ඔහු නිසා මට තවත් යහපත් මිතුරන් බොහෝ ගණනක් මට මුණගැසිනි. එය කවර තරම් භාග්‍යයක්ද?


දේ.වි.ට සිය සාහිත්‍ය ජීවිතය, සමාජීය ජීවිතය හා පවුල් ජීවිතය අපමණ සාර්ථකත්වයට පත්වෙන සුබ උපන්දාවක් වේවා!



Thursday 19 September 2024

21 සාමූහික ශක්තියෙන් පැරණි යුගය නිමා කෙරෙනු ඇත.


 



දූෂණයෙන් කිලිටි බවින් පිරුණු වැඩවසම් බවේ නෂ්ටාවශේෂ දැනුවත්ව නඩත්තු කෙරුණු සමාජ ක්‍රමයක් සහිත පැරණි යුගය නිමාවීමේ ආරම්භය සැප්තැම්බර් 21 වනදා සනිටුහන් කෙරෙණු ඇතැයි සිතමි. එය එසේ නොවුණොත් මේ සටහන ඒ උදාර බලාපොරොත්තුවේ සටහනක් වනු ඇත. ආර්.ප්‍රේමදාස හා මෛත්‍රීපාල සිරිසේන යන නිර්ධන සම්භවයක් සහිත දෙදෙනා අනුර කුමාර දිසානායක හා සම්භවයන් අතින් සමාන වුවත් මුල් දෙදෙනාගේ මට්ටමට ඔහු පුද්ගලිකව පිරිනොහෙලෙන බව සහතිකය. ඒ දර්ශනයක හා ව්‍යාපාරයක සාමූහික ප්‍රාර්ථනා ඔහුට නියෝජනය කරන්නට සිදුවීම නිසාය. ඒ සාමුහිකත්වය අහෝසි වූ විට අනුර කුමාර යන නාමයට පැවැත්මක් ඇත්තේ නැත. ඔහුගේ දීර්ඝ කැපවීම් සහගත දේශපාලන ජීවිතය සමීපව හදාරණ කෙනෙකුට ඔහුව විශ්වාෂ කරන්නට ඕනෑ තරම් සාක්ෂි ඇත. සජිත් පිලෙන් හා රනිල් පිලෙන් ඔහුගේ ඇදක්, වරදක් හොයන්නට කලක් තිස්සේ කණ්ඩායම් ෙයාදවා හිටියත් සොයාගත හැකි වූයේ ඔහුගේ මුහුණේ ලපය හා ඔහුගේ විවාහය ආස්‍රිත පට්ටපල් බොරුවක් පමණය. ඒ කාරණා දෙක මත්තේ හැපීමම අනෙක් ප්‍රධාන පාර්ශ්ව දෙකෙහි ඇති අමනුස්ස ස්වභාවය පෙන්නුම් කරයි.

මෙම ජනාධිපතිවරණයේදී තවත් වාමාංශිකයන් දෙදෙනෙකු තරඟ කරයි. ඒ පෙරටුගාමී පක්ෂය හා සමාජවාදී සමානතා පක්ෂයෙනි. ඒ තරම් දෘඩ වාමාංශික බවක් රටට ඔරොත්තු නොදෙන බව මගේ හැඟීමයි. එහෙයින් ඒ ගැන මගේ වදවීමක් නැත. මා වදවන්නේ අනුර සහෝදරයාට ලැබෙන මැන්ඩේට් එක ක්‍රියාත්මක කිරීමට පෙරටුගාමීන් විසින් බාධා කෙරේද යන්නයි. සසප මගින් නම් ඒ හැටි ගනන් ගත යුතු බාධාවක් එල්ල වේ යයි සිතිය නොහැකිය.
මගේ දේශපාලන ඉතිහාසය මේ වන විට වසර හතළිහ ඉක්මවා තිබේ. එමගින් ලෝකය විවරණය කරගැනීමේ මානයක් සකස් කරගැනීමට හැකියාවක් ලැබීම නිසා ඒ අතීතය දෙස මට කෘතගුණයෙන් බැලිය හැකිය. එහෙත් බලය ලබා ගැනීම යන කාරණයේදී 1964 සභාග දේශපාලනයට යොමුවීමෙන් ඔවුන් කරන ලද වැරැද්ද ඉතාම නිර්ලජ්ජී ලෙස මේ මොහොතේ ක්‍රියාවට යොදවන්නේ ශ්‍රී ලංකා කොමියුනිස්ට් පක්ෂය, ලංකා සමසමාජ පක්ෂය හා වාසුදේව නානායක්කාරයි. මහින්ද රාජපක්ෂ වෙත ඔවුන්ගේ සහාය 1964 ඔවුන්ගේ තර්කනය හරහා වටහා ගතහැකිය. එහෙත් දිලිත් ජයවීර වැනි ප්‍රකට ලෙස ගෝටාභයගේ බලය අවභාවිතා කරමින් කටයුතු කළ පුද්ගලයෙකු තම නායකයා ලෙස තෝරා ගැනීම සිය සමස්ත අතීතයම කුණුගොඩට ඇද දැමීමකි. තමන්ගේම සරමින් මුහුණ වසා ගැනීමකි.

ජාතික ජන බලවේගයට සමීපව සය වසරක් පමණ තිස්සේ කටයුතු කිරීම නිසා අපට අපගේම දේශපාලන අතීතය දෙස තර්කානුකූලව බැලීමට හැකියාවක් ලැබිණි. එමෙන්ම අදූෂිත බව හා අවංකකම, කැපවීම දේශපාලනයට කෙතරම් අවශ්‍යද යන්න වටහා ගත හැකිවිය.
අතීතයේ දෘඩ දේශපාලනයෙන් වෙන්වී සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් කරා ජාතික ජන බලවේගය පැමිණිීම අප බලාපොරොත්තු වූ ගමනයි.
2003 පමණ දිනයක මාධ්‍යවේදී රවි චන්ද්‍රලාල් සහ මම අපට එක්විය හැකි ලෙස ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ සකස් කරගන්න බැරිදැයි සුනිල් හඳුන්නෙත්තිගෙන් අසා සිටි බවක් මට මතකය. මට හිතෙන්නේ අප දෙදෙනා බලාපොරොත්තු වූ ඒ ව්‍යාපාරය දැන් බිහිව ඇති බවයි.
අනුර දිසානායක අනුහස් සහිත නායකයෙකැයි මම සිතමි. ඒ බව මම මීට හත් අට වසරකට පෙර 'රාවයට' හෝ 'අනිද්දා' පත්‍රයට ලිවීමි. සැබැවින්ම සොබා දහමේ ආශිර්වාදය ලත් මිනිසෙකු ලෙස ඔහු හඳුනා ගත හැකිය. ඇතැම් විට එවැනි ආශිර්වාදයක් ලබන පළමු දේශපාලන නායකයාද ඔහු විය හැකිය. තඹුත්තේගම දුගී ගොවි පවුලක සිට අධ්‍යාපනය හා දේශපාලනය හරහා රටේ නායකත්වය දක්වා අනුර කුමාර දිසානායක පැමිණි ගමන ගැන සතුටු විය නොහැකි වාමාංශිකයෙකු වේ නම්  එය අප විග්‍රහ කරගන්නේ කෙසේද?
ගෙවී ගිය ජීවිතය මුළුල්ලේ අපගේ ජීවන ගැටලු වලින් අප පීඩාවට පත්වීමු. ඊට අමතරව දේශපාලන සවිඥානකත්වයක් සහිත පිරිසක් වශයෙන් රට අවකල් ක්‍රියාවට ගොදුරු වන සැටි දැක කනස්සල්ලට පත්වීමු. දැන් අපට බලාපොරොත්තුවක් ඇත. ඒ බලාපොරොත්තුව ඉෂ්ට කරන්නට වෙර දරණ නායකයෙක් හා ඔහු වටා ඒ සඳහා වෙහෙසෙන සාමූහිකයක් ඇත. සෑම උසස් බලාපොරොත්තුවක්ම බලාපොරොත්තු වූ ආකාරයටම ඉෂ්ට නොවිය හැකිය. එහෙත් ඒ සඳහා උත්සාහ දරණ ආකාරයවත් අපට සැනසීම උදාකරනු ඇත.
-චන්ද්‍රරත්න බණ්ඩාර

Wednesday 24 July 2024

මියගියත් ජීවත්වෙන මිනිහෙක්.-ආචාර්ය වික්‍රමබාහු කරුණාරත්න සහෝදරයා (1943-2024)


 


අපට 'බාහු" වූ ආචාර්ය වික්‍රමබාහු කරුණාරත්න සහෝදරයා මේ දේශපාලන සමාජය සදාකාලිකව අතහැර ගොසිනි. මම සමසමාජ දේශපාලනයේ උපසම්පදා වූයේ ලංකා සමසමාජ පක්ෂයෙන් වුවත්, ඒ සඳහා මා පෙළඹ වූ පළමු ලේඛනය 'වාම සමසමාජය" නම් වූ ටැබිලොයිඩ් පුවත්පත මිළ දී ගත්තේ එවකට පේරාදෙනිය විශ්වවිද්‍යාලයේ ආචාර්යවරයෙකු වූ බාහු සහෝදරයා අතිනි. තැන මහනුවර බේක්හවුස් හෝටලයේ රන්වැට අද්දරය. ඔහු සමග මේ පැත්තේ සුමනසිරි ලියනගේ, පදික වෙළෙන්දෙකු වූ සෝමපාල සහෝදරයා (කොට සෝමේ) වැනි කිහිප දෙනෙකු එම පත්තරය විකුණම්න් සිටියෝය. පාරෙන් අනෙක් පැත්තේ ඩෙවෝන් හෝටලය පැත්තේ ආචාර්ය නලින් ද සිල්වා ද එම පත්තරයම විකුණමින් සිටියේය. එදා මගේ වයස දහහතරකි. 

නොගැලපීම්, නුරුස්නාකම් කවරක් තිබුණත් ඔහු අවංක මිනිසෙකු  ලෙසත්, එකම කඳවුරේ මිනිසෙකු ලෙසත් , අසාමාන්‍ය උගතෙකු හා බුද්ධිමතෙකු ලෙසත් ඔහු අද අවසන් ගමන් යන තෙක්ම මගේ බුහුමනට ලක්විය. දෙමළ ඇතුළු සුළු ජාතීන්ගේ අයිතීන් ගැනත් අනෙකුත් සමලිංගිකයින් වැනි සුළුතර ප්‍රජාවන්ගේ අයිතීන් ගැනත් සමාජයට දැනෙන ලෙස පළමුවරට  හඬ නැඟුවේ බාහු සහෝදරයාය. ඒ වෙනුවෙන් ඔහු පුද්ගලිකවම අවමන් වින්දේය. පහර කෑවේය. අවාසි භුක්ති වින්දේය. ඔහු ජාතින් ගැන හා සුළුතර ප්‍රජාවන් ගැන මතුකළ දෙය සමස්ත වාමාංශික කඳවුරම වාගේ පිළිගෙන ඇත.

බුද්ධිමතුන් අතර රජෙකු ලෙස මෙරටත් රටින් පිටතත් ජීවත්ව සිටිය හැකිව තිබූ ඔහු බැරැක්ක වීදියේ තෝසෙ කමින් ප්ලේනටි බොමින් රැය පහන් කළේය. අරගලය කොතනද ආරාධිතව හෝ අනාරාධිතවම එයට සහභාගි විය. සෙනඟ දසදහසටද, විසිපහටද සමාන උද්‍යෝගයකින් ඔවුන් ඇමතීය. දශක හයකට වැඩි කාලයක් ඔහු දැරෑ වෙහෙසේ ප්‍රතිඵල වාම සංස්කෘතියට මුසු වී ඇත. 

වාම දේශපාලනය තුල සිටි කඩවසම්ම මිනිසා ඔහුය.


පුරෝගාමී සහෝදරය ඔබට සුබගමන්...  

Monday 22 July 2024

මට සිහිනයක් තිබේ I have a Dream

 













ලෝකයේ අධිරාජ්‍යවාදයේ නිහීනත්වය තේරුම් ගැනීමට ලංකාව ඉන්දියාව වැනි රටවල් ප්‍රමාණවත් නැත. ඒ සඳහා අප ඔවුන් අප්‍රිකාවට කළ දෙය තේරුම් ගත යුතුය. මිනිසා තමා වෙනුවෙන් සේවයේ යෙදෙන සතුන්ටවත් හිංසා කරන්නේ බැරිම තැනය. එහෙත් සුදු මිනිසා වහල් ක්‍රමය තුල අප්‍රිකානු ජනයාට යට කී තිරිසනුන්ටත් වැඩි හිංසාවන්ට භාජනය කළේය. ඒබ්‍රහම් ලින්කන් වහල් මෙහෙය නිම කිරීමෙන් අවසන් නොවුණු කලු ජාතිකයන්ගේ ගැටළු වෙනුවෙන් පෙනීසිටි ඉහළම මානව හිමිකම් ක්‍රියාධරයා මාටිං ලූතර් කිංග්ය. ඔහු සොයා ගිය ගමනක තතු මෙසේය.Free at Last....Free at last
විසල් බිම්කඩක පැතිරුණු මාටිං ලූතර් කිංග් කෞතුකාගාර පරිශ්‍රය හා ඔහුගේ ජීවිතයේ බොහෝ කටයුතුවලට සම්බන්ධ බිම් කඩෙහි සැරිසරා එතනින් නික්ම යාමට ආසන්නයේ මම රැඳී සිටින්නේ ඔහු සහ ඔහුගේ බිරිඳ Coretta Scott King (1927-2006) මිහිදන් කළ සොහොන අබියසය. නිල්පාටින් ඔප කළ ජලය පිරවූ තඩාගය රැළි නඟයි. සිහින් සංගීතයක් ද පසුබිමේ ශබ්ද විකාෂන යන්ත්‍රානුසාරයෙන් ඇසෙන ඔහුගේම දේශනය. 'අවසානයේ අප නිදහස් " යන්න ඔහුගේම හඬින් අසන්නට ලැබුණි. 

මාටින් ලූතර් කිං ජූනියර් ජාතික ඓතිහාසික උද්‍යානය අක්කර 35ක් (0.14 km2) පමණ ආවරණය වන අතර සිවිල් අයිතිවාසිකම් නායක මාටින් ලූතර් කිං (Jr) ගේ ජීවිතය හා වැඩකටයුතු සම්බන්ධ ජෝර්ජියාවේ ඇට්ලන්ටා හි ස්ථාන කිහිපයක් ඇතුළත් වේ. බැප්ටිස්ට් පල්ලිය - කිංග් බව්තීස්ම වූ පල්ලිය වන අතර ඔහු සහ ඔහුගේ පියා වන මාටින් ලූතර් කිං යන දෙදෙනාම එහි දේවගැතිවරු වූහ

කෞතුකාගාරය සහ උද්යානය ඇට්ලන්ටාහි  'ජාතික වනෝද්යාන සේවය' විසින් පරිපාලනය කරනු ලබන අතර අමුත්තන්ගේ මධ්‍යස්ථානයක් සහ කෞතුකාගාරයකින් සමන්විතය.
මාර්ටින් ලූතර් කිං (Jr) ගේ  ජීවිතය සහ ඇමරිකානු සිවිල් අයිතිවාසිකම් ව්‍යාපාරයේ නායකයෙකු ලෙස ඔහුගේ උරුමය පිළිබඳ අර්ථ නිරූපණයට තීරනාත්මක මෙම ස්ථාන වැදගත්වේ.

 මාටින් ලූතර් කිංගේ ගමන් මග මෙම කෞතුකාගාරය මගින් මැනවින් විස්තර කරයි. අවිහිංසාවාදී සමාජ විපර්යාසක් සඳහා කිං මධ්‍යස්ථානයට කිංගේ සහ ඔහුගේ බිරිඳ වන වන කොරෙටා ස්කොට් කිංගේ සුසාන භූමිය ඇතුළත් වේ.
"මට සිහිනයක් තිබේ"  යනුවෙන් නම්කෙරුණු සිවිල් අයිතිවාසිකම් දිනාගැනීමේ අරගලයේ පෙළගැස්ම සටහන් කෙරෙන ප්‍රදර්ශනයකි. ජාත්‍යන්තර ලෝක සාම රෝස උද්‍යානය, සහ මොහාන්දාස් කේ. ගාන්ධි වෙත අනුස්මරණ උපහාර සඳහා වෙන්වුණු කොටසක් ද , සමාජීය කටයුතු සඳහා ක්‍රියා කළ නිර්භීත පුරෝගාමීන් සිහිපත් කරන "ජාත්‍යන්තර සිවිල් අයිතිවාසිකම් පාගමන" ද නිරූපිත කොටසක්ද ඇත.

පීඩිත ජන කොටසකගේ 'නිදහස් වීම' පිළිබඳ හැඟුම්බර ප්‍රකාශනයක් වන මෙම කෞතුකාගාරයට පිවිසෙන පරිශ්‍රයේ පිහිටා ඇති වහලාගේ ප්‍රතිමාව අගනා මූර්තිමය නිරෑපනයක් පමණක් නොව ඉන් ඉදිරියට අප නරඹන්නට සැදී පැහැදෙන දෙය ගැන ඉඟියක් ද සපයයි.
මා දිගුවේලාවක් නැවතී සිටි ස්ථාන කිහිපයකි මේ.
1. සිවිල් අයිතිවාසිකම් ව්‍යාපාරයේ පා ගමන
2.ලූතර් කිං සිරබත් කෑ මැදිරියේ ප්‍රමාණයට තැනූ සිරමැදිරිය. එහි දොරටුව සැබෑ දොරටුවමය.
3. ලූතර් කිංගේ මෘත කලේ බරය රැගෙන ගිය ලී කරත්තය.
4. කිංගේ වෘත්තියට අදාළ පරිහරනය කළ දෑ
5.ලැබූ සම්මාන ආදිය
6 .මහත්මා ගාන්ධි සමග සමබන්ධතාව විදහා දැක්වෙන දෑ
7. ඔහුගේ ජීවිතය හා ක්‍රියාකාරිත්වයට අදාළ සවිස්තරාත්මක ඡායාරෑප හා සටහන්
8. ඔහු පැවැත්වූ දේශන
9. ඔහුගේ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වයට අදාළ චිත්‍රපට දර්ශන
10. ඔහුගේ හා බිරිඳගේ භෂ්මාවෂ්ස තැන්පත් කළ අලංකාර සොහොන

Wednesday 1 May 2024

මහ ගොවියා ඔබය.

 වලාකුළකුදු නොමැති අහසින් 

වැසි වැටේ යයි සපථ කරමින් 

කුඹුර පාළුව නොයන්නට 

හැමදාම එය එළිපෙහෙළි කළ මිනිසා ඔබය. 


නගුල හී විට හුරු කරවමින්

හී විටට නිසි මං කියා දුන්

'ගොවියා පුතු" යන අබිමන අප වෙත

ලබා දුන් මහ ගොවියා ඔබය.


දහස් දන නික්ම යද්දී

ඔබය ගොවියා නගුල අත් නොහැරි

වෙහෙසකර බවම උද්දාමයක් කරගත් 

නිපුන ගොවියා ඔබය මා දුටු


අදත් ඔබ 

රුහුණු රටේ , වැව් බැඳි රටේ හෝ අගනුවර

තරුණ ගොවි පුතුන් හා සම පෙලට

ජීවිතය සමරනු ඇත

අඩ සිය වසක් සැමරුවා සේ

'දිවි අරුත' මේ යැයි ලෝකයට පසක් කරමින්

-චන්ද්‍රරත්න බණ්ඩාර



Sunday 28 April 2024

අවරගිර මුදුනින්- නිශ්ශංක දිද්දෙනිය

  



අවරගිර මුදුනින්- නිශ්ශංක දිද්දෙනිය

මේ කැසට් පටය මවිසින් සිය වතාවක් පමණ අසා ඇතැයි සිතමි.  එක්දහස් නවසිය අසූ ගණන්වල පමණ නිකුත් වූ මෙම කැසට් පටයේ අඩංගු ගීත ගැන ආචාරය සුනිල් විජේසිරිවර්ධන කළ විචාරය මට තවමත් මතකය. දිගාගේ හඬේ ඇති සුගායනීය බවෙහි විශිෂ්ඨත්වය ඔහු එහි සඳහන් කර තිබුණි. වසර හතළිහක් පමණ තිස්සේ මේ ගී මා පිනවා ඇත. සුනිල් ආරියරත්න විසින් රචිත මෙහි සඳහන් 'සීත ගඟුල වී කතරට ගැලුවාය" මා බොහෝ සේ කැමති මව් ගුණ ගීතයකි. දිගාට නිසි පදමාලාවක් තෝරා ගැනීමේ සාහිත්‍ය විඥානයත්, තනුව හා සංගීතය වටහා ගැනීමේ ස්වර ඥානයත් මනාව පිහිටා ඇත. සරච්චන්ද්‍රයන් බිහිකළ දක්ෂම සිසුවා ඔහු යයි මම සිතමි. එසේ වන කළ  මේවා මෙසේ නොවී නම් තමා පුදුමය.