ප්‍රේම සූත්‍ර

ප්‍රේම සූත්‍ර

කතෘ; චූලාභය ශාන්ත කුමාර හේරත්
ප්‍රකාශනය; සුරස
ජීවිතයේ සමාරම්භක අරමුණු වැරදී ගිය හෙයින් දුෂ්කර ජීවන වෘත්තියක් තෝරාගත් තරුණයෙක්. අකාරුණික ඉරණමක් විසින් වෙනස් කරන ලද සිය දෛවය අනුව සියල්ල අහිමි වූ තරුණ ගැහැණියක් ඉරණම් ගමනක් යනු අපට රූපාවලියක් ලෙස නවකතාව තුල දිග හැරේ. රාත්‍රි මීදුම් බා ඇති කඳුකර පාරක මළමිනියේ හිමිකාරිය සමග යන ඒ ගමන තුල පොතේ නොලියා ඇතැත් වන රකුසන් , උලමන් අපට දිස්වේ. ගමනාන්තය යනු පන තියෙන 'මළවුන්ගෙන්' සමන්විත දුක්ඛාගාරයකි. සමස්ත පරිසරයම හේබා ගිය තෙත බරිත මූසල එකකි. හඬ හඬා නාදුනන තරුණයා සමග කන්ද තරණය කළ තරුණිය සිය දෙවන ජීවන ඉරණම සොයා ඒ පරිසරයෙන් මතුවන්නේ වර්ණවත්වය. සිය අවසාන යුතුකම ඉටුකොට වද දෙන සිය හෘද සාක්ෂියෙන් නිදහස්ව ඈ අනාගතය වෙත පිවිසේ.
චූලාභයගේ නවතම නවකතාව වන ප්‍රේම සූත්‍ර ගද්‍ය රචනාවකින් ඔබ්බට ගිය නවකතාමය සිනමාවක් බවට පත්ව කියවන අපට අපූර්වත්වයක් කැඳවයි. ඒ සියලු චරිත හා පරිසරයන් පාදක චරිතයන්ගේ සමාජ වටපිටාව අපටම පරිකල්පනය කරගනිමින් නවකතාව රසවිඳිය හැකිය.
ප්‍රේම සූත්‍ර සඳහා පාදක කතා තේමාව නැවුම්ය. කතාන්තරයක් ඉල්ලා සිටින බහුතර පාඨකයින්ගේ මනදොල අපූරුවට පුරවන්නේය.
සාලිය වඩිගරත්න හා ඈන් පවිත්‍රා නවරත්න වනාහි සමාජයීය වශයෙන් පීඩිතයෝය. එය ආර්ථික පීඩිතයෙකුට වඩා ඛේදනීය තත්වයකි. සැබෑ මිනිසුන් ලෙස සමාජයට මුහුණ දිය නොහැකි වෙනත් පීඩිත බවකින් ඔවුන් තෙරපෙයි. මනුෂ්‍ය සබඳතාවයන්හි පූර්ණ චිත්‍රය අවබෝධ නොකර ගන්නා ම්ලේච්ඡත්වය විසින් ස්ත්‍රියක වූ පවිත්‍රා පෙළයි. අවංකත්වයේ ප්‍රතිමානයන් අපරාධකාරිත්වයේ ප්‍රතිමානයන් ලෙස ගන්නා සමාජය උපාධිධාරී සාලිය මිනී කපන්නෙකු බවට පත්කරයි.
එහෙත් නවකතාව තුල කදිමට නිරෑපණය වන්නේ ඒ සියලු පීඩාවන්ගෙන් යටපත් කළ නොහැකි ජීවිත්‍යයේ ආඪ්‍යත්වය සොයා යන තරුණ ජීවිත දෙකක් වරෙක වෙන්වමත් තවත් වරෙක එක්වමත් කරන අරගලය පාඨකයාට ආශ්වාදයක් ජනනය කරයි.
ශූර නවකතාකරුවෙකු ලෙස පාඨක ලෝකයද පිනවමින් නවකතාකරණයේ නියර මත පිහිටා නිර්මාණ කරණයේ යෙදෙන අතීතයක් චූලාභයට හිමිය. එහිම තවත් පියවරකි ප්‍රේම සූත්‍ර.
එකක් කිව යුතුය. මම මෙහි නිරෑපිත දේශපාලනික ගොඩනැගීමට එකඟ නැත. ඒ එකඟ නොවීම එන්නේ මගේ දේශපාලන දැක්ම තුළිනි. චූලාභය එය ඔහුගේ දැක්මට අනුව ලියා ඇත. අරගල කිසිවක් ඕපපාතික නොවේ ය යන්න මගේ දැක්මයි. ඒවා පැන නැගීමට සමාජ දේශපාලන පසුබිමක් තිබේ. ශිෂ්‍යයෝ පාරට බසින්නේත් , උතුරේ තරුණයින් ආයුධ අතට ගන්නේත් සමාජ දේශපාලන ක්‍රියාකාරිත්වයේ 'වැරදුනු කුරුමානම්' නිසා යයි මම විශ්වාස කරමි.
කෙසේ වෙතත් ප්‍රේම සූත්‍ර යනු සමාජ ආර්ථික දේශපාලන කාරණා නිසා ශෝචනීය බවේ අගාධයේ සිට ජයග්‍රහණයේ දිසාව වෙත අප්‍රතිහත අරගලයක යෙදෙන මිනිසෙකුගේ හා ගැහැණියකගේ කතාවය. ඔවුන් දෙදෙනා පමණක් නොව ඊට වඩා පසුපස චරිතවල පවා ඒ ගුණය පවතී.
මිනිසත් බවේ ඇති විශිෂ්ටතාවය නම් ඒ ජයග්‍රාහි අරගලයට පිවිසීමයි. චූලාභය එය කදිමට සිත්ගන්නා සුලු ආකාරයකින් ගොතා ඇත.
-චන්ද්‍රරත්න බණ්ඩාර 

OMG නැරඹුවෙමි.

''

අධ්‍යාපන විෂය මාලාවට ලිංගික අධ්‍යාපනය ඇතුළු කරනවාට එරෙහිවූවන් පුටුවකට ගැට ගසා හෝ මෙම චිත්‍රපටය පෙන්විය යුතුයයි '' යන හැඳින්වීම සහිත ෆේස් බුක් සටහනක් දුටිමි. සැබවින්ම එසේ කළ හැකි නම් මැනවි යයි මගේ ශත දෙකද ඒ රුවන් වැකිය ලියූ මිතුරාගේ කැටයට දමමි. දිනකට දහහත් දෙනෙක් අපචාරයට ලක්වන සමාජයක තවදුරටත් ලිංගිකත්වය දේව රහසක්ව තබා ගන්නේ නම් අපේ සමාජයට පැපිලියානේ දෙවියන්ගේ පිහිටය.

ආගමම අපචාරයේ යොදවන සඟුන් නිරුපද්‍රිත සමාජයක විය නොහැක්කේ මොනවාද? 

 හැඟීම්බර ආගමික භක්තියක් සහිත ඉන්දියානු සමාජයේ මෙවැනි චිත්‍රපටයක් තැනීමම හා එය ජනප්‍රිය වීමම එක අතකට 

පුදුමයකි. දෙවියන් බැතිමතුන් අනුමත නොකරන ආකාරයට කලාකෘතියකට වස්තු විෂය වීමම සිනමාහල් පුලුස්සා දමන තරම් බිහිසුණු අතීතයක් හිමි රටක OMG නිපදවීමම ඉන්දියාව ගොස් ඇති දුර කියාපාන්නකි. ඉන්දියානු ගගනගාමියෙකු සඳ තරණය කරන වටපිටාවක ඉන්දියානු සිනමාව මෙතරම් දුරක් පැමිණීම සමගාමීව සිදුවන්නකි. 

ලිංගිකත්වය තවදුරටත් රහසක් වේ නම් ඒ රහස් කාමරය තුල බාල පරපුරද අපචාරයට ලක්විය හැකිය. මේ පණිවිඩය ඇතුලු ලිංගික අධ්‍යාපනය කුඩා දරුවාගේ සිට ගණිකාව දක්වා වන හිංසනයන් මෙහිදී සාකච්ඡා කෙරේ. එහිදී ශිව දෙවියන්ම  ප්‍රධාන චරිතයක් බවට පත්කරමින් මෙම සද් පණිවිඩය සමාජයට ගෙන යාමට චිත්‍රපටයේ නිර්මාතෘවරු සමත් වෙති. ශිව දෙවියන්ගේ චරිතය නිරෑපණය කරන අකේෂ් කුමාර් හා පීඩාවට පත් දරුවාගේ පියා ලෙස (කන්ති) පංකජ් ත්‍රිපති කරන රංගනය අපූරුය. දැවැන්ත මූලධනයක් (ඉන්දියානු රුපියල් මිලියන 500ක්) යොදා ගනිමින් මෙවැනි අභියෝගාත්මක හා ප්‍රගතිශීලිී චිත්‍රපටයක් බිහිකිරීමම ඉන්දියානු චිත්‍රපට කර්මාන්තය ගුණාත්මකව කෙතරම් වැඩී ඇත්දැයි යන්නද අපට පසක් කරවයි.

අම්පිටියේ සුමන නම් භික්ෂුවක් දෙමළුන් කෑලි කපන බවට වහසි බස් දොඩමින් නිරුපද්‍රිතව සිටින, සිදුහත් උපත පිළිබඳව යථාර්තයට පටහැනි දේ හාස්‍යමය ලෙස පෙන්වාදෙන නිවේදිකාව හිරේ විලංගුවේ වට්ටන, අර්ධ නැමති කෙටිකතාවක් ලියූ ශක්තික සත්කුමාර අවුරුද්දකට වැඩි කාලයක් රිමාන්ඩ් භාරයේ තබන අප වැනි සමාජයක සිට OMG නරඹනවා යන්නම වෙනම දෙයකි. 

මෙම අගනා චිත්‍රපටය තැනූ අමිත් රායිට ස්තුති වේවා.

(OMG නෙට්ෆ්ලික්ස්හි ඇත.)

 

චූලා

 

අවදානමක් බාරගැනීමට ඇති බැරි පුළුවන්කම් ඔහුගේ 

/ඇයගේ ජීවිත විලාසය තීන්දු කරන්නේය යන්න මා විශ්වාෂ කරන දෙයකි. අවදානමක් බාරගැනීමට අසමත් සමාජ දේශපාලනික ක්‍රියාකාරිකයන්ගෙන් තමා ව්‍යාවෘත ක්ෂේත්‍රයට ඒ හැටි දායකත්වයක් නොලැබෙන්නේය. දේශපාලන ක්ෂේත්‍රයේ දී වමේ ක්‍රියාධරයෝ එදත් අදත් අඩු වැඩි වශයෙන් අවදානමක් බාරගැනීමට සූදානම්ව ඒ ධාරාව තෝරාගත් උදවිය ලෙස මම සලකමි.. 

චූලානන්ද සමරනායක දේශපාලනය උදෙසා අවදානමක් බාරගත් ඒ නිසාම අනේක අයුරින් ශාරීරිකවමත් වදහිංසාවලට ලක්වූවෙකි.

71/89 අරගල නිසා මාරාන්තිකව වදහිංසාවට ලක්වීම නිසාම  නැවත එවැනි අන්තරාවන්ට මුහුණ නොදීම උදෙසා ඇතමුන් නිහඬ හෝ ඇතැම් විට තපස්වර ජීවිත විලාසයක් තෝරා ගනිති.

එහෙත් චූලා එසේ නොවී නිර්භය හා සත්‍යගරුක බව ජීවිතයේ අරුත ලෙස වටහා ගෙන එය ම ප්‍රගුණ කරන්නේ යැයි මට සිතේ.

මම එවැනි නිර්භීත මිනිසෙකු නොවන නිසාම චූලා නම් සහෘදයාගේ ජීවිතයට වඩාත් ගරු කරමි. 

චූලා, අර්ථදායී අනාගතයක්  වෙනුවෙන් වෙහෙසෙන ඔබට දීර්ඝායු  වේවා!

හද සක් චාරිකා / Heart Chakra

 

මා සුමිතුරන් වන සම්පත් දිසානායක හා ආචාර්ය ප්‍රමෝද් කඳනාරච්චි සුසංයෝගයෙන් බිහිවූ Heart Chakra නවකතාවේ සිංහල පරිවර්තනය -හද සක් චාරිකා- අද මවෙත තැපෑලෙන් ලැබුණි. එහි පරිවර්තිකාව සුනේත්‍රා අලුත්දුන්න සාහිත්‍ය වේදිනියයි. එය ලැබුණු අද දිනම පොත කියවන්නට ආරම්භ කළේ දිගු කලක් තිස්සේ මේ කෘතිය ගැන සම්පත් සහ ප්‍රමෝද් සමග කතා බහෙන් ඇතිවූ කුතුහලය නිසාමය. 

සම්පත් හා ප්‍රමෝද් ලෝකය ඥානනය කරන්නේ පරස්පර ආකාර දෙකකිනි. ඒ ආකාර දෙකට සම්ප්‍රයුක්තයක් සොයා ගැනීම යනු දුෂ්කර මෙන්ම විචිත්‍ර ක්‍රියාන්විතයකි. ඒ සම්ප්‍රයුක්තය හරියට ඒ දෙදෙනාට මැදි වූ මං වගේය. මම ලෝකය ඥානනය කරන්නට වඩා කැමති ප්‍රමෝද් මෙන් භෞතික තාර්කිකත්වයක මං පෙත් ඔස්සේය. එහෙත් වසරකට වරක් සම්පත් පැමිණ මසකට ආසන්න කාලයක් අප සමග නතර වී නව දැනුමකින් මාව පෝෂණය කර ආපසු යයි. ඒ යන විට ඔහු එන විට සිටි මම තරමක් වෙනස් වී ඇතැයි සෑම වසරකම මට සිතේ. 

පාසල් ජීවිතයේ සිට කලාව, දේශපාලනය, විශ්වාෂ පද්ධතීන් ,අභ්‍යාවකාෂය ජනාවාස කිරීම දක්වා බොහෝ දේ ඒ කාලය තුල අපි සාකච්ඡා කරමු. සම්පත්ගේ පුවත් දැනුම අති විශාල එකකි. ඒවා ඔහු විග්‍රහ කරන්නේ ප්‍රමෝද් මෙන් භෞතිකවාදී ආකාරයකට නොවේ. කොහොමත් මේ දෙයාකාර දැනුම ගබඩා දෙක වඩා හොඳින් කිවහොත් පරස්පර දාර්ශනිකත්වයන් දෙක සාර්ථක සම්ප්‍රයුක්තයක් සොයා ගෙන ඇත.  ඒ Heart Chakra  නවකතාවය. සුනේත්‍රා අලුත්දුන්න මහත්මිය සිය අගනා බස් වහරින් සිංහල පාඨකයාට ඒ අපූරු නවකතාව ගෙනවිත් ඇත.

මෙම කෘතිය සිංහල පාඨක සමාජය මැනවින් වැළඳ ගනු ඇතැයි මම විශ්වාෂ කරමි.

-චන්ද්‍රරත්න බණ්ඩාර 

කපිල කුමාර කාලිංග මධුර මතක....

ජීවිතයෙන් හැත්තෑ වසරක්ද වෘත්තිීය කලාකරුවෙකු ලෙස පනස් වසරක්ද ගෙවා දමන කපිල කුමාර කාලිංග දිවි වියමන සමරන 'මධුර මතක' එළඹෙන සැප්තැම්බර් 9වනදා බණ්ඩාරනායක සමරු රඟහලේ දී මුලුගැන්වේ.

 එය ඔහුට මෙන්ම යම් අයුරකින් ඔහුගෙන් අනුප්‍රාණය ලැබූ අපට ද වැදගත් සැමරුමකි. කපිල මට/අපට  තුන් ආකාරයකට හමුවෙයි. ඒ අපේ පාසලේ වැඩිහිටි ආදිශිෂ්‍යයෙකු, මහනුවරින් බිහි වූ දීප්තිමත් බහුශ්‍රැත කලාකරුවෙකු සහ තමන්ටම අනන්‍ය කලා භාවිතාවක් නඩත්තු කළ ශ්‍රී ලාංකික කලාකරුවෙකු ලෙසිනි. මේ තුන් ආකාරයෙන්ම ඔහු අපට බලපෑම් සහගත විය. ප්‍රැන්සිස් කාලිංග නම් වූ ඔහුගේ කීර්තිමත් පියා චිත්‍රඥයෙකු ලෙස ජාතික හා ජාත්‍යන්තර වශයෙන් බුහුමනට ලක්වූවෙකි. ඔහු සතු සුවිසල් පුස්තකාලය අප දැක ඇත්තෙමු. සංවිධිත ලෙස කලාව සඳහා ප්‍රවිශ්ට වීමට ඔහුගේ පියා මෙන්ම මේ පුස්තකාලය ද කපිලට හේතුවන්නට ඇතැයි මට සිතේ.

අප පාසල් වියේ දී කඩවසම් තරුණ කපිල නගරයේ දී අපට හමුවන්නේ අත රැඳු පොත් දෙකක් සමගය. ඒ බොහෝ විට මහනුවර ඩී.ඇස්. සේනානායක මහජන පුස්තකාලයෙන් ගත් පොත්ය. මා අසා ඇති පරිදි  කපිල එකී පුස්තකාලයේ ආරම්භක සාමාජිකයන් පස් දෙනාගෙන් කෙනෙකි. ඒ පුස්තකාලයේ සාමාජිකයෙකු වීමට මගේ ආශාව වර්ධනය කළේ ද ඔහු විසිනි. එහෙයින් මගේ කියවීමේ ආශාව දැල්වූ කෙනෙකි කපිල කුමාර කාලිංගයෝ.

කපිල මට පාසලේ දී ශිෂ්‍යයෙකු ලෙස හමු වී නැත. එහෙත් ධර්මසේන පතිරාජලාගේ අවධියෙන් පසු පාසලෙන් බිහිවූ විශිෂ්ඨම සාහිත්‍යධරයා ලෙස කපිල පිළිබඳ මතකයක් පාසල විසින් නඩත්තු කරමින් තිබිණි. අපට අනුප්‍රාණය සැපයූවේ ඒ මතකයයි. අප විසින් 'සිනෙරු කලා සංසදය' නමින් සිනමාව ප්‍රධාන කරගත් කලා සංගමයක් ආරම්භ කළ පසු කපිල රචනා කළ 'සොල්දර ගෙදර' නාට්‍ය පිටපත සංසදයේ වැඩක් ලෙස නිශ්පාදනය කරන්නට බලාපොරොත්තු වුවත් පුහුණුවීම් පවා කෙරෙමින් තිබිය දී මූල්‍ය හෝ වෙනයම් නොහැකියාවක් නිසා එය වැළකී ගියේය. එහෙත් පසුකාලීනව වැඩිවර්ධනය කළ ඒ පිටපත නීල් අලස් විසින් 'සිහින සාප්පුව' ලෙසින් නිශ්පාදනය කෙරිණි. ඒ නාට්‍ය නිශ්පාදනය කරගැනීමට අපට වූ නොහැකියාව ඒ පිටපතට වාසනාවක් ගෙනාවා යයි මට සිතේ.

කපිල යනු අබිබවනය නොකළ හැකි අනන්‍යතා ගුණ සහිත සාහිත්‍යධරයෙකි. ඔහුගේ කෙටිකතා විශාල ප්‍රමාණය, නෙළුම්පොකුණ නාට්‍යය, පියැසි කවුළුව නවකතාව, ගුවන් විදුලි රඟමඬලයන් සහ  ඔහු රචනා කළ ගීත වැඩි ගණනක් කපිල සන්නාමයට සාක්ෂි වනු ඇත.  කවර ලයක් ඒ කෘති තුළ කපිල විසින් පවත්වාගෙන ගියේ ද යන්න හඳුන්වා දීමේ නිශ්චිත ශාස්ත්‍රීය බහුශ්‍රෘත භාවයක් මා සතුව නැත. ඔහු තෝරා ගන්නා බොහීමියානු චරිත බොහීමියානු අන්දර බොහීමියානු භාෂාවකින් කරන වියමන තවෙකෙකුට අත්පත්කර ගනු නොහැකිය යන්න මගේ අදහසයි. 

නාවිකයින්, ජේත්තුකාර එහෙත් පරිහානියට පත් සිය අතීත ශ්‍රී විභූතිය නඩත්තු කරන ඉංග්‍රීසි උගත් බර්ගර්වරු, විශ්‍රාමික රජයේ සේවකයන්, ආදිය ඔහුගේ නවකතා කෙටිකතා ගුවන් විදුලි රඟමඬල ආදියේ පාත්‍ර වර්ගයාය. ඔහුගේ ගීත බොහෝ ගනනක ප්‍රේමය තරම්ම මෘදු ලෙස බස හසුරුවයි. ඒ ගීතවත් බස මද පවනක් සේ අපව වෙලා ගනී.

ඔහු අධ්‍යක්ෂනය කරමින් නිශ්පාදනය කළ රයිනෝසිරස් , ඔහු රචනා කොට නිමල් ඒකනායක විසින් නිෂ්පාදනය කළ 'උක්දඬු ගින්න' මා දුටු කපිලගේ නාට්‍යමය නිපුනතාවයන්ය.

ද්වි භාෂා උගතෙකු ලෙසත් අඛණ්ඩව කියවීමෙන් හා හැදෑරීමෙන් ඔප මට්ටම් වූ නිර්මාණ ප්‍රතිභාවකින් ද යුත් කපිල කුමාර කාලිංග අඩ සියවසක් තිස්සේ ශ්‍රී ලාංකික කලාවට කළ මෙහෙවර අගයන මේ මොහොතේ මම ඔහුට සුබ පතමි.

සුදු වැද්දෝ 1

උරුමක්කාරයන්ගේ යටපත් වූ උරුමය:

සුදු වැද්දෝ 1

-------------------

උතුරු ඇමෙරිකානු මුල් උරුමකරුවන් දැවැන්ත උරුමයක කොටස්කරුවන්. එහෙත් යටත් විජිතවාදය විසින් ඔවුන්ගේ මාහැඟි උරුමය දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ යටපත් කෙරුණා. අද එවැනි යටපත් කිරීමක් නැතත් නැතිවී ගිය උරුමය ඒ හැටියෙන්ම දකින්න අපහසුයි. එහෙත් ආදිවාසී ගෝත්‍ර විසින් මහත් ධෛර්යයෙන් රැකගෙන ආ බොහෝ මාහැඟි දේ තවමත් එමටයි. මෙම වැඩසටහනෙන් අප ඉදිරිපත් කෙරෙන්නේ ආදිවාසීන්ගේ Pow Wow නැමති සංස්කෘතික ප්‍රසංගය ගැනයි. ඔබටත් මෙවැනි වැඩසටහන් අඛංඩව නැරඹීම සඳහා Sisara with Chandare රූප නාලිකාව සමග එක්වන්න. රටක ජාතික ගීය එහි ජීවත් වන සියල්ලන්ගේ මාහැගි උරුමයක්. කැනඩා ජාතික ගීය ගයන භාෂා අතරින් එකක් Ojibwe භාෂාවත් එකක්. මෙම වැඩ සටහනේ ඒ බව ඔබට දැකගත හැකියි. 

මිතුරුදමක ප්‍රේමය

ඒ වස්දඬු රාවය දිගේ

මතකවත පාරමින් 

අතීතය වෙත 

වලාකුළක්ව පාව ගියෙමි.

අඩසියවසකටත් ඈත

මා පෙළූ මා දැවූ

මා නිවී සැනසුණු 

ඒ වසඟය 

තවමත් සිනාසෙමින් තිබුණි.

මෙම විචිත්‍ර උරුමය රැකබලාගැනීමට අප සමත් ද?-

 

මීට දෙසිය වසකට පෙර නෙදර්ලන්තයට රැගෙන ගිය මහනුවර රාජධානි සමයට අයත් කෞතුක භාණ්ඩ 6 ක් යළි මව්බිමට ලබා ගැනීමට සංස්කෘතික ඇමතිවරයා කළ ඉල්ලීමක් සලකා බලා ඇති නෙදර්ලන්ත රජය ඒවා මෙරටට බාරදීමට එකඟ වී තිබෙනවා.

''Rijks කෞතුකාගාරයේ ප්‍රදර්ශනය කර තිබෙන රනින් නිම කරන ලද කොපුව සහිත කස්තානයක්, රිදියෙන් නිමකරන ලද කොපුව සහිත කස්තානයක්, රනින් නිමකළ පිහියක්, මහ තුවක්කු දෙකක් සහ ලෙව්කේ දිසාවේ හට අයත්ව තිබුණා යැයි සැලකෙන කාලතුවක්කුවක් යන කෞතුක භාණ්ඩ හය මහනුවර රාජධානී සමයට අයත් වූ ඒවා බව හෙළිදරව් වූ අතර වර්ෂ 1765 දී ලන්දේසීන් විසින් මහනුවර රජ මාලිගාව වටලන ලද අවස්ථාවේදී  ලන්දේසි පෙරදිග ඉන්දීය වෙළඳ සමාගම (VOC) විසින් රැගෙන ගොස් ඇති බවද තහවුරු වී තිබේ.'' (ප්‍රවෘත්ති නිවේදනයකින් කළ උපුටා ගැනීමකි.)

උරුමයන් රැක බලා ගැනීම ස්ථාවර හා ඒවා පිළිබඳ සංවේදී රාජ්‍ය පාලනයකට පමණක් කළ හැකි දෙයකි. එහෙත් ඇත්තටම එම කාර්ය කරන්නට ලංකා රාජ්‍යය සමත්ද?
මීට වසර කිහිපයකට පෙර කෙෳතුකාගාරයේ තිබී දුටුගැමුණු යුගයට අයත් රන්කඩුවක් සොයා කළ 'කන්කොටා' නාටකය ඔබට මතකද? ඒ කාරණයම පදනම් කරගෙන කොළඹ විහාරස්ථානයක භික්ෂුන් වහන්සේලා දෙනමක් අපවත් කරන ලදී.
පෞරාණික බව කෙසේ වෙතත් රනින් නිමවීම යන කාරණය පමණක් එම අගනා උරුම භාණ්ඩවල ආරක්ෂාවට අපල ගෙන දෙන්නකි. ලංකාවේ අතිවිශාල පැරණි පන්සල් ප්‍රමාණයක පිළිම හා චෛත්‍යයයන් බිඳ දමා ඇත්තේ නිදන් සොයාය.
ලෝකයේ කෙෳතුකාගාර යනු පෞරාණික භාණ්ඩයන්ගේ ආරක්ෂාවට හොඳම තැන වුවත් එයද රාජ්‍ය චෞරත්වය ඉදිරියේ අසරණය.
වඩාත්ම හොඳම දේ නම් වසර දෙසියයක්ම ඉතා හොඳින් ඒවා නෙදර්ලන්ත කෞතුකාගාරවල ආරක්ෂා වූවා සේ තවදුරටත් එසේම තිබෙන්නට හැරීමය. අපගේ අනාගත පරම්පරාවටවත් හොඳ පාලන ක්‍රමයක් ලැබුනොත් ඒ ගැන සලකා බැලිය හැකි වේවි.
කොවිඩ් එන්නතෙනුත් ගසා කෑ රටක , ඇස් රෝගවලට ගෙනා බෙහෙතිනුත් ගසා කෑ රටක, ගසා කෑම නිසාම බංකොලොත් වූ රටක ඒ කළ කිසිවකුට අබමල් රේණුවක නීතිය ක්‍රියාත්මක නොවන රටක පුරාවස්තු ආරක්ෂා වේ යැයි සිතිය හැකිද? අනික තනි රත්තරනුත් වූ කළෙක?

බෙවිස් මනතුංග - මහනුවර මග සලකුණක්

බෙවිස් මනතුංග අපට මුල්වරට හමුවන්නේ සෝවියට් දේශය බිඳ වැටීමට පෙර එහෙයින්ම ලංකාවේ කොමියුනිස්ට් පක්ෂයටත් සරු කාලයකය. ඇත්ත පත්තරය දිනපතා ප්‍රකාශයට පත්කළ කාලයේය. එදවස මහා බලගතු එක්සත් ජාතික පක්ෂ ආණ්ඩුව තැන් තැන් වලින් රිදෙන්න කොනිත්තූ පත්තරයකි ඇත්ත. එදා ඇත්ත වැසී යාම යනු ලංකාවේ ජනමාධ්‍යයේ එක්තරා යුගයක අවසානයකි. මෙ කියන කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ ක්‍රියාධරයෙකු වූ බෙවිස් පළමුවරට වික්ටර් හාරා ගේ ගී ප්‍රසංගයක් පැවැත්වූයේ ඒ කාලයේය.

ඉනික්බිති එළඹි යුගය අපේ ප්‍රාර්ථනා බොඳ කරමින් රාජ්‍ය මර්ධනයටත් ජාතිවාදයටත් එකසේ රඟන්නට ඉඩ ලැබුණු යුගයකි. ඒ දීර්ඝ අමානුෂික යුගය තුළත් පාරේ සිට වුවද  බෙවිස් ජාතිවාදයටත් මර්ධනයටත්  එරෙහි විය.

2009 යුද ජයග්‍රහණය නිසා යළි වටයකින් නැග ආ ජාතිවාදයට එරෙහි වූයේ කොන්දේසි විරහිතවය. 

බෙවිස්ගේ සමීපතමයෙකුගේ (මවගේ ?) මළගමට පැමිණි අතුරලියේ රතන හිමිට මළ ගෙදරදීම ඔහුගේ ජාතිවාදී වැඩපිළිවෙලට එරෙහිව කතාකොට දොස් කී බව මට කීවේ රතන හිමි සමග වැඩි තවත් හිමි නමකි.

බෙවිස් අවංකව හා නිර්භීතව අරගලයේ කොටස්කාරයෙකු විය. ඔහු  කොතරම් අනුරාගයකින් යුක්තව අරගලය සමග සිටගත්තේද යන්න අපි දනිමු. ඔහුගේ මළගම ලොකු හිස්තැනක් තැනූ බව අපට දැනෙන්නේ ඔහු අරගලයට, විශේෂයෙන් නුවර අරගල භූමියට  ඔහුගේ බලවත් මැදිහත් වීම හේතුවෙනි.

බෙවිස්ගේ හැටි එහෙමය. 

ඔහු සිය ආබාධිත බව ගැටළුවක් කොට නොගෙන අප දන්නා දා සිට යුක්තිය හා සාධාරණය පැත්තේ හිටගත්තේය. ඔහුගේ එදිනෙදා ජීවිතයට සහාය වූ අත්වාරු දෙක සිය සිරුර දෙපැත්තේ තනි රකිනු දුටු විට මේ ලියූ දෙයට වඩා බොහෝ දේ ලියන්නට මසිත හැඟීම් තෙරපෙයි. ඒවා වචන බවට පත් කරන්නට ඇවැසි ශක්තිය මේ මොහොතේ මට නැත. එය වෙනත් තැනක වෙනත් විදිහකට ලියන්නට බලාපොරොත්තු වෙමි.

 

මර්වින් (Marvin). සේනාරත්න - කෘතගුණ සටහනක්....

 මට මෙම සටහන ලියන්න හිතුනේ අද උදේ ලේඛක මංජුල සේනාරත්න ලියූ සටහනක් දැකීම නිසාය. ඔහු ලියා තිබුණේ ඔහුගේ පියා වූ මර්වින් (Marvin) සේනාරත්නයන් ගැනය.  සේනාරත්නයන් ගැන ඇතැම් කාරණා මා පළමුවරට දැනගත්තේ මංජුල ලියූ එම සටහනෙනි. සේනාරත්නයන් බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ පොදු ජනයාට විෂය වූ පුළුල් කලාපයක් තෝරාගෙන එහි ප්‍රවර්ධනය සඳහා දක්වා ඇති වෙහෙස මහන්සිය සුළුපටු නැතැයි මට සිතේ.

 අවම වශයෙන් පසුගිය සියවසේ මැද භාගයේ සිටවත් වෙසක් තොරණ යනු සිංහල බුද්ධාගමේ  අනන්‍යතා ලකුණකි. එය නාගරික පොදු ජනයා සිය සාමූහික ආගමික ජීවිතය ඇතුළත් තමන්ගේ සංස්කෘතිය විදහා දක්වන ක්‍රියාකාරකමකි. සමාජය එන්න එන්නම පිරිහෙන විට  තොරණ පිටුපස ඇති යථාර්තයද මුදලාලිකරණය හෝ පාදඩකරණය වුවත් එදා අද වෙනසක් නැතිව තොරණ සාමාන්‍ය බෞද්ධයාගේ  ආගමික ජීවිතය පිනවයි.  සේනාරත්න මහතා දායක වී ඇත්තේ වසරකට වරක් එළඹෙන මෙම උතුම් පිංකමටය. තොරණක් බැලීමෙන් එය වින්දනය කිරීමෙන් සාමාන්‍ය මිනිසා (බොහෝ විට නගරාශ්‍රිත) ලබන වින්දනය  සිය සතුටු කලාපයේ සටහන් කරගනී. මාක්ස් කීවා සේ හදවතක් නැති ලෝකයේ ආගම හදවතක් වෙන්නේ මෙන්න මේ තුටු පහටු වීමද හේතු කොට ගෙනය.

සේනාරත්නයන් තොරණ දහසකට වඩා කතා සම්පාදනය කර ඇති බව කියවේ. බෞද්ධ ගීත තුන්දහසකට වඩා ලියා ඇතැයි කියවේ. සමහර විට වෙසක්පත් සඳහාද ඔහු කවි ලියන්නට ඇත. සමහර විට අපගේම අතීතයේ මහා ආශක්තයක් වූ අප සතු කරගන්නට වෑයම් කළ වෙසක්පත්හි පවා සේනාරත්නයන්ගේ කවි තිබෙන්නට ඇත. මේ සියල්ලෙන්ම කියවෙන්නේ නොදැනුවත්වම ඔහු අපේ සංස්කෘතික ජීවිතයට කෙතරම් බලපා ඇතිද යන්නයි. 

පොදු ජනයා පිනවන කලාවට සම්මාන විෂයෙහි තැනක් නැත. එහෙයින්ම විදග්ධයන්ගේ ඇස නොගැසෙන්නකි. එහෙත් අප නොදැනුවත්වම අප බහුතරයකගේ සංස්කෘතික ජීවිතය සේනාරත්න මහතා වැනි සුධීන් විසින් පුරවා ඇති බව කිව යුතුය. 

මර්වින් (Marvin).සේනාරත්නයන්වත් ඔහුගේ පුතු මංජුලවත් සුදුද කලුද කියාවත් නොදන්නා මා මෙය ලිව්වේම සේනාරත්ත මහතා වැන්නන් නියෝජනය කළ කලාව අගය කළ යුතුයයි ඇතිවූ සිතුවිල්ලක් නිසාය. 

නිර් භීත වැඩක්....එක අතකට අහිංසක හා අවංක වෑයමක්.

තමාම ප්‍රබන්ධ විෂය බවට පත්කරගනිමින් ලියා ඇති විෂ්ණු වාසුගේ රස්තියාදු මතක සංචිතය 'සිම්පල් සයිමන්' නම් වේ. තමාගේම ජීවිත සත්‍යය ප්‍රබන්ධයකට ආසන්න තරම් ඇතැම් විට ඊටත් වඩා රමණීය වියමනකි එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍රයන්ගේ 'පිං ඇති වරමක් දෙන්නේ' ස්ව චරිතාපදාන කෘතිය. තමාම තමාගෙන් බැහැරට ගෙන ගෙවී ගිය ජීවිතයේ හොඳ නරක විමසීමට සැලකිය යුතු ආත්ම ශක්තියක් මෙන්ම නිර් භීත බවක් කතෘකයාට තිබිය යුතුය. කමලා දාස් සිය ස්ව චරිතාපදානයේ සිය සැමියාට අමතරව පෙම් කළ අන් පිරිමි ගැන ලියා ඇත. ඒ නිසා කොංග්‍රස් පක්ෂයේ ප්‍රබල දේශපාලනඥයෙකු වූ සිය පුතණුවන්ට බොහෝ ගැටලුවලට මුහුණ දීමට සිදුවූ බව කියනු ලැබේ. එහෙත් ඇය ඒ හේතුවෙන් තමා ලියූ දේවල් ඉවත් කර ගත්තේවත් පාඨකයින්ගෙන් සමාව ඉල්ලා සිටියේවත් නැත. පසු කාලයක ඇය ස්වකීය හින්දු ආගම වෙනුවට සුෆී දහම වැළඳ ගත් අතර ඊටත් ටික කලකට පසු එයද අත්හැර දැමුවාය.

සරච්චන්ද්‍රයන් හා කමලා දාස් සිහිපත් වුණේ සිම්පල් සයිමන් ලියන විෂ්ණුගේ නිර්භීත බවට තව උදාහරණ ඇවැසි වූ නිසාය. අප (කපිල , චූලා, විෂ්ණු හා මම) 1981-1983 පමණ කාලයේ සාමුහිකව නිර්මාණ ජීවිතයකට ආරම්භක පියවරයන් තබන සමයේමත් ඔහුගේ අභිලාෂයන් ටිකක් අමුතු ඒවා විය. ඒ අමුතු මිනිහා ඇල්බෙයා කැමූගේ අමුතු මිනිහා මෙන් පිටස්තරයෙකු නොවී සාමාන්‍ය මිනිසෙකු සැරි නොසරින තරම් කලාපවල සැරි සරමින් අපූර්ව අත්දැකීම් හරි හම්බ කරගත් බව අපි දැන සිටියෙමු. එහෙත් ඒවායේ ප්‍රමාණය හා ආකාරය දැනගන්නේ සිම්පල් සයිමන් කෘතිය මගිනි. බොහිමියානු ජීවිතයක් ගතකරන්නට අපටත් ඇත්නම් යන්න අප වැනි බොහෝ දෙනෙකුට මතුවෙන සිතුවිල්ලකි. එහෙත් සම්ප්‍රදායික ජීවිතයක් ගතකරමින් දෙවන ජීවිතයක් ලෙස බොහීමියානු ජීවිතයක් ගතකළ නොහැකිය. ඒ තෝරා ගැනීම අරබයා අපට වන්දි ගෙවන්නට සිදුවන්නේ අපගේ සම්ප්‍රදායික ජීවිතයෙනි.

විෂ්ණු එ් වන්දිය ගෙවූ කෙනෙකි. සම්ප්‍රදායට යට නොවී සිය ආත්මය ඉල්ලා සිටින දිවිපෙවත තෝරාගත් ඔහු එහි ජයකෙහෙළි නැංවූ අයුරු හා ඉන් විඳි අතීත සුවය හා වර්තමාන සුවය අපට මෙම කෘතිය මගින් විස්තර කරයි.

කිසිදු භාෂා නියරක නොපිහිටා හැඟීම්වල ඇණවුම අනුව සකස් වූ භාෂාවක් ඔහු නිෂ්පාදනය කරගෙන ඇත. එය ඉතා මනරම්ය. මෙම කෘතියේ බරට එම රමණීය භාෂා විලාසය එකතුකර ඇති ප්‍රමාණය සුළුපටු නොවේ.විෂ්ණු මෙම කෘතියෙන් උත්තර භාරතීය සංගීතය 'සියල්ලම' යයි සිතන සමාජයකට කර්ණාටක සංගීතයේ රුව ගුණ පෙන්වා ඒ කලා නිධානයේ වපසරිය හා ගැඹුර පෙන්වා දෙයි. එය අපටත් සහභාගි විය හැකි සහානුභූති අත්දැකීමක් බවට පත්කරන්නේ සිය මනරම් භාෂාව ඇසුරින් ගොඩනගන විස්තර රටාව මගිනි.

මිනිසුන්ගේ ලෙන්ගතුකම්වල දිශානතීන් විවිධාකාරය. ඒ විවිධාකාරය පිළිගැනීම දියුණුවේ පමණක් නොව ශිෂ්ටත්වයේ අංගයකි. ඒ ලෙන්ගතුකම් ඔහු නඩත්තු කරන ජීවිතයේ ආත්මය වන්නාසේම අරුතද එයම වන්නේය. ඒ බව තමාම උදාහරණකොට විෂ්ණු සමාජයට පෙන්වයි.

අපිද සාපේක්ෂ වශයෙන් අභිලාෂ ඔස්සේ ජීවිතයේ දුර ගමන් ගිය උදවිය වෙමු. එහෙත් ඒ සැතපුම් ගනනිණි. එහෙත් විෂ්ණු සිය අභිලාෂ ඔස්සේ ගිය දුර මැනිය හැක්කේ යොදුන් ගණනිනි. එවැනි දුරක් යා හැක්කේ බොහිමියානුවෙකුටම පමණකි. 

නිමේෂයක්...එහෙත් එයද දිගුය.

සිත් ගගන දෙදරවන

අකල් සමයක පුපුරා ගිය

හෙණ හඬකි

ඝන අඳුරු අහස්කුස

හතර අත එළිය රේඛා මවාලූ.

ගිලී ඇති අඳුරේ තරම

පසක්කළ විදුලි රේඛාවකි.

හෝංපොලක් සදිසි

ගැඹුරු නිහඬබව

පසක් කරවන

ඇතිව නැතිව ගිය 

හෙණ හඬකි.

 

කලං- කලංසූරිය -අමරසිරි කලංසූරිය

 රූපවාහිනියවත් අන්තර්ජාලයවත් නොතිබුනු සමයක අපේ ගැටවර විය ගෙවී ගියේය. එකල සිනමා නළුවා හා නිළිය යනු අධිනිශ්චය වූ චරිතයන්ය. කඩවසම් බව හා රූමත් බව පිළිබඳ යෙදුම් හා උදාහරණ සැකසී තිබුණේ ඔවුන් වටාය. අපේ කාලයේ විජය හා ගාමිණීත් මාලනී ෆොන්සේකාත් එවැනි වරලත් චරිතයෝය. අපේ යුගයට පෙර ආනන්ද ජයරත්න සන්ධ්‍යාකුමාරි වැන්නෝ ඒ වරලත් තත්වයන් හිමිකරගෙන සිටින්නට ඇතැයි සිතමි. එහෙත් ඒ කිසිවකු අපේ මට්ටමට කපා මසා ගන්නට බැරි දැවැන්තයෝ වූහ. ඒ නිසාම අපට සිදුවූයේම කිසියම් වීරාභිවාදනයකින් යුතුව අත්පුඩිතලමින් ඔවුන්ගේ රඟපෑම් දෙස බලාසිටින්නටය. මාලනී අයිති ගාමිනීට හෝ විජයට මිස අපට නොවේ යයි අපි දැන සිටියෙමු. ඒ ඔවුන් තරම් අප කඩවසම් නොවූ හා ආදරවන්තයන් නොවූ නිසාය. එහෙයින්ම ඔවුන් වීරයන් මිස අපේ අය නොවූහ. විජය දේශපාලනයට පැමිණි පසුව වුවද ඔහු වීරයෙකු මිස 'මම' හෝ 'අප' වැන්නෙක් වී යැයි නොසිතමි.

මට නම් සිනමාවේදී පළමුවරට 'මම' හෝ 'අප' වැන්නෙක් දකින්නේ අමරසිරි කලංසූරියගෙනි. ඔහු බොහෝ සංඛ්‍යාවක් චිත්‍රපටවල රඟපෑවේ නැති නමුත් ඒ රංගනයන් සියල්ලම තුල ඒ ජීවී මිනිසා සිටියේය. දක්ෂ සැට්ටරෙකු සේ ධර්මසේන පතිරාජයන් කලංසූරියව ඔහුගේ ජීවාත්මය මතුකොට සිනමාවට ගෙනාවේය. කලංසූරියට ආසන්න විය හැකි කීපදෙනෙකු සිංහල සිනමාවට ආවත් ඒ කිසිවෙකුට ඔහුට සමවන්නට බැරිවිය. ඔහු මහපොලොව සමග ගැටෙන ලාංකික තරුණයාගේ සමීපතම ප්‍රතිරූපය විය.

 

ඒ  කලං ගැන මගේ සාමාන්‍ය කියවීමයි.

ඔහු අපගේ පෞද්ගලික ජීවිතවලට කෙසේ බලපෑවේද?

ඔහු අපේ පාසලේ හැට ගණන්වල ඉගෙනගත් ශිෂ්‍යයෙකි. සැලකිය යුතු ඉතිහාසයක් තිබීම, උසස් තනතුරු ලාභීන් ඒ පාසලින් බිහිවීම ආදි අනෙක් පාසල්වලටත් පොදු කාරණා මට නම් අපේ පාසල සම්බන්ධව එතරම් හැඟීමක් දනවන කාරණා නොවේ. එහෙත් අපේ ජීවිත ආර සකස් කර ගැනීමට ඒ පාසලින් වූ මෙහෙය කවරේද යන කාරණය එම පාසල කෙරේ මගේ කෘතගුණය වඩවයි. විද්‍යා සිසුන් වූ අපට කලාවේ ආනුභාවය කියාදුන් දෑවැන්තයින් රැසකගේ බලපෑම අපේ පාසලින් අපට ලැබුණේය.  විද්‍යාවෙන් අසාර්ථක වීමටත් කලාවේ නිම්වළල්ලට ඇතුලු වීමටත් ඒ ආනුභාවය බලපෑවේය. විද්‍යාඥයන් නොවී කලාකරුවන් වීම ජීවිතයේ අවසන් ඉනිම්වල සෙල්ලම් කරමින් සිටින අපට (උදා; මම ,පුෂ්පා, චතුර ආදීන්)  ඒ හැටි අවාසියකුත් වී නැති බව අපසු හැරී බලන විට පෙනේ. 

 

ඒ ආනුභාව සම්පන්න දැවැන්තයන් අතර කෙනෙකි අමරසිරි කලංසූරිය. ඒ දැවැන්තයින්ගේ ප්‍රමුඛයා ධර්මසේන පතිරාජයන්ය. වසර හතලිහක් ඉක්මවීත් ධර්මරාජ මතකමාත්‍ර ඉතිහාසයේ රැවිදෙන 'සිනෙරු කලා සංසදය' බිහිවන්නේ මේ දැවැන්තයින් අපවෙත හෙලනු ලැබූ ආනුභාවයේ ප්‍රභාවෙනි. (කැරළිකරුවන්ගේ ඉතිහාසය නිල ඉතිහාස පොතේ ලියවෙන්නේ නැත.) ඝන ගෝත්‍ර සමාජයේ මියගිය මතක සාංකාව ඔස්සේ බුදුන් වහන්සේ සංඝ සමාජය තැනූ බව සුචරිත ගම්ලතුන් පවසයි. ඒ ආකාරයටම  වසර පහලොවකට පසුව සිනෙරුවේ මතක ඔස්සේ 'ධර්මරාජ කලා සංසදය" උපදියි. එදා සිනෙරුවේ බාහිර අනුශාසකයින් වූයේ  පතිරාජ , කලංසූරිය හා දයා තෙන්නකෝන්ය. ඊට වසර පහළොවකට පසුව ධර්මරාජ කලා සංසදය පැවැත්වූ 'කලා උළෙලේ" දී ධර්මරාජ ප්‍රසාද ප්‍රණාමයෙන් ඔවුන් පුද ලැබීය.

දෙවෙනි අරක්කු උගුර බිව්වේ කලංසූරියගෙනි.

මගේත් ධමිමික මාභරනගේත් සංස්කාරකත්වයෙන් හා පුෂ්පානන්ද ඒකනායක වැනි හිතවතුන්ගේ ශ්‍රම දායකත්වයෙනුත් '  වින්දන' සඟරාව සැකසුවෙමි. මුදල් හිඟපාඩුවී සිටි විටෙක ඒ සඳහා කිසිදාක නොපියවූ ණය දුන්නේ කලංගේ මයිඉන් සාප්පුවේ ලාච්චුවෙනි. එක් දිනක් මමත් ධම්මිකත්  තවත් ණයක් ඉල්ලන්නට කලංගේ කිංස්වුඩ් විද්‍යාලය ඉදිරිපිට නිවසට ගියේ රාත්‍රියකය. ඔහුගේ නිවසට ගොඩවන විට කැපී පෙනෙන තැනක හමුදා බූට් සපත්තුවක් එල්ලා තිබේ. ඒ ඇයි දැයි ඇසූ විට කලං පැවසුවේ තමන්ගේ සොල්දාදු ජීවිතය මතක්වන්නට එය එසේ එල්ලා තැබූ බවයි. එදා අපට රුපියල් පනහක ( වසර 1979 හෝ  1980) චෙක් එකක් ලැබුණි. අපට අවශ්‍ය වූයේත් එවැනි මුදලකි. චෙක් එකත් ලැබී රෑ බෝ වීත් තවත් අප තාවර වනු දැක 'උඹලට බොන්න ඕනැද? ඒකනේ ඔය තව ඉන්නෙ' කියා ගෙතුලට   ගොස් මි.ග්‍රෑම් 50 ක පමණ ප්‍රමාණයක් අරක්කු වීදුරු දෙකකට අයිස් හා සෝඩාද දමා අපට ගෙනවිත් දුන්නේය. එදා ඔහුගේ හමුදා ජීවිතය ගැන තව විස්තර පැවසුවා මට මතකය. ඒ ජීවිතයේ දෙවනවර බිව් අරක්කු උගුරයි.

එකල කවර තරමේ ජනප්‍රිය පුද්ගලයෙකු වී සිටියත් පාසල සංවිධානය කළ Cross country දිවීමට ක්‍රීඩකයෙකු ලෙස ඔහු සහභාගි විය. මහා ක්‍රිකට් තරඟයේ උද්යෝගිමත් නරඹන්නෙකු විය.

කලං නම් ඒ බලපෑම් සහගත තරුණයා අසූ වයස් පිරීත් තරුණයෙකු ලෙසම අප හැර ගොසිනි.

අපේ ජීවිතවලට වර්ණයක් එකතු කළ ඔබට සුබ ගමන්!

පුරවරක මතක

 

මේ පිංතුරවල තියෙන්නේ තවමත් පණගැහෙන දේශපාලන හා සංස්කෘතික නිජබිමක සජීවිී නටබුන්. මහනුවර කොටුගොඩැල්ල වීදියත් දළදා වීදියත් ආරම්භ වන මංසන්ධිය සමීපයේ පිහිටි මේ දෙබිච්චිය මැදින් ගොස් තරප්පු පේලියකින් ගොඩ වී පිවිසෙන කාමර දෙකක වම් ඉවුරේ ධාරා දෙකක දේශපාලන ව්‍යාපාර දෙකක් ක්‍රියාත්මක වුණා. වම්පැත්තේ කාමරයේ සවිකර තිබුණු 'පොදු සේවක සංගමය ' මට තාම මතකයි. එම කාමරයේ ප්‍රධානියා වෘත්තීය සමිති නායක ජයරත්න මලියගොඩ. කොමියුනිස්ට් පක්ෂය ඇසුරේ දේශපාලනය ආරම්භකොට එතැනින් ඉවත්ව පොදු සේවක සංගමය පිහිටුවාගෙන වෘත්තීය සමිති ව්‍යාපාරය ඉතා කුඩා කර්මාන්ත ශාලා හා වැඩපොළවල් දක්වා ව්‍යාප්ත කළ නිර්මාණාත්මක මිනිසෙක්. අප පාසල් සිසුන් වූ එක්දහස් නවසිය හැත්තෑ ගණන් අගභාගයේ මේ දෙබිච්චිය තුලින් මේ දේශපාලන කාර්යාලයට පිවිසුණු චරිත කිහිපයක් අප දැක තිබෙනවා. ආචාර්ය නිව්ටන් ගුණසිංහ, ආචාර්ය සුදර්ශන් සෙනවිරත්න මට මතක දෙදෙනෙක්. ඉතා කෙසඟ හැමවේලාවේම කුඩයක් අතින්ගත් තැනැත්තෙක් සිය සුන්දර පෙම්වතිය සමග මේ දෙබිච්චිය දිගේ අර කාමරයට යනවා. ඒ ආචාර්ය දයාන් ජයතිලක . එකළ ඔහු පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ ශිෂ්‍යයෙක්.ඔවුන්ගේ දේශපාලන සංවිධානය වූ 'සමාජ අධ්‍යයන කවයේ " මූලස්ථානය වූයේත් මේ මලියගොඩගේ කාමරය. මේ සියල්ලම යන්නේ සිය දේශපාලන ව්‍යාපාරයේ සාකච්ඡාවලට. ශ්‍රී ලංකාවේ කොමියුනිස්ට් පක්ෂ කාර්යාලයේවත් නැති තරම් විශාල ජෝෂප් ස්ටාලින්ගේ ඡායාරෑපයක් එහි සවිකර තිබුණා මට මතකයි. ඒ මා ලංකාවේ දී හෝ පිටරටකදී දුටු විශාලම ස්ටාලින් පිංතුරයයි. 

අනෙක් කාමරය නිල කොමියුනිස්ට් පක්ෂයට අයත්ය. රංජිත් විජේසිංහ, රාජා උස්වැටකෙයියාව වැනි සහෝදරවරු නිසා අපි එහි ගියෙමු. සොල්දර කාමරයක් වූ එය චාල්ස් ඩිකන්ස්ගේ නවකතාවල මධ්‍යකාලීන නිවසක පැහැය මකාලූයේ නිරන්තරව එතැන සිදුවූ සජීවී සංවාද හා සහෘදයින්ගේ යාම් ඊම් නිසාය.

නගරයට ආවොත් ගොඩවුනු තැනක් වූ එහි හැදෙන තේ කෝප්පයේ අල්ලපු කැෂමාරා හෝටලයේ හෝ අසබඩ ක්වීන්ස් හෝටලයේ තේ එකට වඩා මතකාවලියේ රැඳුනු රසයක්  තිබුණි. විකල්ප පත්තර හැම එකක්ම තිබුණු ඒ සොල්දර කාමරයේ කතා වූයේත් විකල්ප දේවල්මය. ළමා හා  තරුණ වියද පසුකොට මැදියම් වියද ගෙවා දමමින් සිටින අපට මේ සොල්දර ගෙදර මහනුවර නගරයේ අපූරු පුරවර සංකේතයකි.

1977 දී ජේ.ආර්.ජයවර්ධන ලංකා සමාජය උඩු යටිකුරු කොට සමාජයේ එතෙක් පැවති චලනයේ ස්වරූපය වේග රිද්මයකට පරිවර්තනය කළේය. ඒ පරිවර්තනයේ පළමු අනිටු විපාක විඳින්නට සිදුවූයේ ලංකාවේ වාමාංශික ව්‍යාපාරයටය. හිතින් හිතාගන්නට බැරි බුද්ධිමය මහිමාවක් පෙන්වූ කොමියුනිස්ට් - සමසමාජ දෙපක්ෂයේම නායකයන් සහමුලින්ම පාර්ලිමේන්තුවෙන් පන්නා දැමුණි.  

එතැන් සිට 'ඊළඟට කරන්නේ කුමක්ද?' යන උභතෝකෝටිකය හමුවේ පැරණි වාමාංශය දිනෙන් දින ඔත්පල විය.

ඒ ඔත්පලවීම තිබියදීත් මහනුවර කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ හා සමසමාජ පක්ෂයේ නායකයෝ සිය ශක්ති ප්‍රමාණයෙන් සිය ව්‍යාපාරය රැකගත්හ.

මේ සොල්දර ගොඩනැගිල්ලේ දකුණුපස කාමරය ඒ වාමාංශය රැඳුනු එක තැනකි. රාජපක්ෂ ආවේශය වැළඳුනු කොමියුනිස්ට් සමසමාජ නායකයෝ තවදුරටත් සිය පක්ෂ ඒ තුළ විමුක්තිය සොයද්දී මේ කාමර වැසියෝ එයින් මිදී විකල්ප මාවත් සොයන්නට විය.

අවසානයේ මෙහි ඒකමිතිය බිඳීගොස් පරවාද ඉවසන වෙනත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී හැඩරුවක් ගත් කාමරයක් බවට පත්විය. මෙහි ආගිය ආචාර්ය රෝහණ ලක්ෂ්මන් පියදාස ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ ලේකම්වරයා විය. රාජා උස්වැටකෙයියාව එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙන් ඡන්දය ඉල්ලන තැන දක්වාම දකුණු ඉවුරට සමීප විය. එහෙත් ඔහුගේ ගැඹුරු අතීතය ලියැවී ඇත්තේ රතුපාටින් නිසා රාජා තවමත් නුවරුන්ට වාමාංශිකයෙකි. රංජිත් සහෝදරයා සිය කඳවුර මාරු නොකළ නමුත් වාම දේශපාලන උභතෝකෝටිකයක සිරවී සිටින සෙයකි. ඒවායේ වාස්තවිකත්වය විමසීමට මෙසේ දුර සිට බැරිය.

සොල්දර මහලේ දකුණු කාමරයේ අණසක පැතිරවූ මලියගොඩ සහෝදරයා මියයාමත් සමග ඒ කාමරයේ වාමාංශික බව අතුරුදහන් වී දැන් තේ කඩයක් බවට පත්වී තිබේ.

මම තවමත් මහනුවර නගරයට යන සෑම දිනයකම මේ ඩිකන්සියානු සොල්දර ගෙදර දකුණුපස කාමරයට යමි. දැන් එහි බොහෝ විට සිටින්නේ අප නාදුනන සහෝදරයින්ය. විටින් විට කෝරලේගෙදර තිලකේ, නිහාල් හෙට්ටිආරච්චි වැනි තවමත් අල්ලාගෙන සිටින වාමාංශිකයින් මුණගැසේ. විජය නන්දන සහෝදරයාද නුවරට පැමිණි විට මේ කාමරයට ගොඩවෙන බව මා සමග පවසා ඇත. මේ කාමරයට පැමිණෙන සියල්ලන්ම පාහේ යම් දේශපාලනයක නිරත වුවන් බව මගේ අවබෝධයයි. එදා නම් ඒ සියල්ලන්ම පාහේ කොමියුනිස්ට්වාදීන් වූහ. අද එසේ නොවේ. දකුන,වම,  යන ධාරාවන් දෙකම නියෝජනය කරන්නෝ එහි එති.යති. එහෙත් මේ භූමියේ එදා මෙදා තුර රැකගත් ආචාර ධර්මයක් වේ. ඒ ජාතිවාදයට එහි ඉඩක් නැතිකමයි.

අදටත් අප එහි යන අරමුණ වෙන්නේ රංජිත් විජේසිංහ හෝ රාජා උස්වැටකෙයියාව සහෝදරයන් මුණගැසීමය. මෑත අවුරුදු පහ හය පමණ කාලය තුල එහි ගිය කිසි දිනෙක අර පැරණි රස තේ කෝප්පය ලැබුණේ නැත. එහෙත් තවම එහි විකල්ප පත්තර තිබේ. තේ බීම සඳහා එතැන සිටින රාජා හෝ රංජිත්ද කැටුව පහළ බේක්හවුසියට හෝ ක්වීන්ස් හෝටලයට යන්නෙමු. සියල්ල වෙනස් වි ඇතත් ගොඩනැගිල්ලේ හැඩයත්,රාජා, රංජිත්, කෝරලේගෙදර ආදීන්ගේ තරුණ ස්වරූපයත්  වෙනස්ව නැත. සමහරවිට ඒ සියල්ලටම ඇත්තේ වාමාංශික හෘද සාක්ෂියක් නිසා විය හැකිය.

Lunana: A Yak in the classroo

''ලෝකයේ සතුටින්ම ජීවත්වෙන මිනිස්සු ඉන්න රට මේක. රට අතහැරලා යන්න හදන ඔබ ඒ ගැන නැවත වරක් හිතන්න.''

මේ ආකාර ප්‍රකාශයක් තරුණ ගුරුවරයෙකුට කියන්නේ ලෝකයේ වඩාත්ම දුෂ්කර පලාතේ ,එනම් භූතානයේ  Lunana ගම්මානයේ අත්දැකීම් සපිරි ගම්නායකයා වන Asha විසින්. තමාටම කියාගන්නා ලෙස සෙමෙන් කොඳුරන මෙම වැකිය මෙම චිත්‍රපටයේ මා සිත්ගත් බලපෑම් සහගතම වැකියයි. රට හැර දමා යන්නට පොළඹවන සාධක බහුල ශ්‍රීලාංකික අපට, සමෘද්ධිමත් බව පිළිබඳ භෞතික බොහෝ දේ අහිමි භූතානයේ අති දුෂ්කර ගම්මානයක මිනිසුන්ගේ හා ඔවුන්ගේ දරුවන්ගේ ප්‍රාර්ථනා සියල්ල සිය රට තුළදීම ඉටුකරගන්නට වෑයම් කරන්නේ කෙසේද? මා වටහාගත් දෙය නම් අපේක්ෂා භංගත්වය දුප්පත්කමට වඩා පීඩාවක්ව මිනිසාට දැනෙන බවයි. භූතානයේ තිබෙන්නේ දුප්පත්කමයි. අපිට ඇත්තේ අපේක්ෂාභංගත්වයයි. සමස්ත ජනගහණය 422 ක් වැනි කුඩා සංඛ්‍යාවක් ජීවත්වෙන  Lunana හි දස දෙනෙකුට පමණ නොවැඩි පාසල් සිසුන් ඒ දුගී පාසලේ ඉගෙනුම ලබයි. 

තිම්පු අගනගර වැසි බටහිර සිරිත් විරිත් කෙරේ ලොල් නව යොවුන් තරුණයෙකු වන Uyanga පුහුණුවන ගුරුවරයෙකි. සංගීත ශිල්පියෙකු ලෙසද හපන්කම් දක්වන ඔහුගේ බලාපොරොත්තුව ඔස්ට්‍රේලියාවට සංක්‍රමණය වී බටහිර සංගීත ශිල්පියෙකු ලෙස සිය අනාගත ජීවිතය ගත කිරීමය. එහෙත් සිය මිත්තණියගේ ඉල්ලීමට එකඟව ඔස්ට්‍රේලියාවට යාමට වීසා ලැබෙන තෙක් පස්අවුරුදු පුහුණුවේ අවසාන වසරේ ඉගැන්වීමේ කටයුතු සඳහා Lunana වට යයි. ඉතා අපුලෙන් හා අකමැත්තෙන් ලොව දුෂ්කරම ගම්මානයේ දුෂ්කරම පාසල කරා යන්නේ ඔහුගේ ඔස්ට්‍රේලියානු සිහිනය එසේම තිබියදීමය . ඒ ගම්මානයේදී එහි ජීවත්වෙන උනන්දු සහගත වැඩිහිටියන්ගේ හා දරුවන්ගේ අනුසාරයෙන් ඒ පරිසරයටත් ඒ මිනිසුන්ටත් එහි පවත්නා භෞතික හා පාරභෞතික හැම දේමත් ඔහු අවබෝධ කරගන්නටත් ඒවාට ආදරය කරන්නටත් පෙළඹේ.

(මෙහි කතා තේමාව අයත් විකිපීඩියා ලින්කුව අමුනා ඇත.) 

මිනිස් ආදරය හා පරිසරය ඇසුරෙන් ඔහු පෙලූ අපුල සහ අකමැත්ත පහව ගොස් මේ කඳුකර දුෂ්කර ගම්මානයේ සෑමදේටම ලෙන්ගතුවේ. ඒ අතරින් එහි ජන සංගීතය හා ගායනා ද ඔහුගේ සිත් ගනී.

සීත කාලය එළඹේ. ඔහුට ඔස්ට්‍රේලියාවට යාමට වීසාද ලැබේ. Uyanga ආපසු යයි. ඔහු නැවත අපට හමුවන්නේ ඔස්ට්‍රේලියාවේ අවන්හලක ගී ගයන දර්ශනයකිනි. (සම්පූර්ණ කතාව විකිපීඩියා ලින්කුවෙන් කියවන්න)

ජීවිතයේ පරමාර්ථය කුමක්ද? සතුට යනු කුමක්ද? මිනිසාට ජීවත් වීමට කොපමණ භෞතික දේවල් ප්‍රමාණයක් අවශ්‍යද?

ඒ අප මිනිසුන් වශයෙන් විසඳුම් සොයන හා ගැටගැසී ඇති ප්‍රශ්න ටිකයි. Lunana චිත්‍රපටය මේ ගැටලු අප හිතන තරම් ගැටලුකාරීද යන්න හිතන්නට අප පොළඹවයි.

ලෝකයේ පාසලක් පිහිටා ඇති දුෂ්කරම ගම්මානය ඇත්තේ භූතානයේය. එහෙත් ලොව සතුටින්ම වෙසෙන ජනගහණයක් සිටින්නේද එම රටේය. චිත්‍රපටයේ තේමාවම මේ සංකීර්ණ උභතෝකොටිකයයි. 

මෙම චිත්‍රපටය  නෙට්ෆිලික්ස් මගින් නැරඹිය හැකිය. 

https://en.wikipedia.org/wiki/Lunana:_A_Yak_in_the_Classroom