Wednesday, 27 November 2024

මනුෂ්‍යත්වය ඉහළ දැමීම

 


 දේ.වි.ගාල්ලගේ විසින් පරිවර්තිත ලිපි එකතුවක් 'මනුෂ්‍යත්වය ඉහළ දැමීම' මැයෙන් යුතුව සරසවි ප්‍රකාශනයක් ලෙස දැන් නිකුත්ව තිබේ. එහි සඳහන් ලිපි සියල්ලම පාහේ (නැතහොත් වැඩි ගණනක්) අපගේ එදිනෙදා ජීවිතයේ ගැඹුරු අවධානයකට ලක්විය යුතු , එහෙත් එසේ නොවන ඉසව් හා සංසිද්ධි කෙරේ විමසුම් ඇස යොමු කරයි. මා අද උදෑසන එකී කෘතිය කියවීමේ දී ඇසගැසුණු ලිපියකි, මැතිව් බෙයාර්ඩ් (කැන්බරාහි නිව් සවුත් වේල්ස් විශ්වවිද්‍යාලයේ කථිකාචාර්ය) රචිත 'තාක්ෂණය අප ගිලගැනීම වළක්වන්නට අප 'තාක්ෂණ ප්‍රඥාව' වර්ධනය කළ යුතුය යන ලිපිය.

බෙයාර්ඩ් තාක්ෂණයේ අන්ත දෙකක් හඳුනා ගනී. ඒ තාක්ෂණ භීතිය හා තාක්ෂණ ප්‍රීතිය යනුවෙනි.ඔහු එය වැඩිදුරටත් විස්තර කරන්නේ 'තාක්ෂණ භීතියෙන් පෙළෙන්නෝ මෝඩ ලෙස හැසිරෙන පැකිළෙන්නන් වන අතර, තාක්ෂණය ලෝකයේ අවසානය ගෙන එනු ඇතැයි කනස්සළු වෙති. තාක්ෂණ ප්‍රීතිය විඳින්නෝ, තාක්ෂණයෙන් කළ හැකි දෑ ගැන අන්ධ ලෙස සර්ව සුබවාදී වෙත්.'

බෙයාර්ඩ් මෙලෙස යෝජනා කරයි.

'අපේ යුගයේ ඉහළම සදාචාර අභියෝගවලින් එකක් නම් , තාක්ෂණ භීතිය හා තාක්ෂණ ප්‍රීතිය යන කාණ්ඩ දෙක අතර මැද යමක් සොයාගැනීමය. 'තාක්ෂණ ප්‍රඥාව" ට සමානවන යමක් සොයාගැනුම අපට අවශ්‍යය.'

'සදාචාරවත් තාක්ෂණය, ලොව ධනාත්මක වෙනසක් කරා (අවම වශයෙන් තව තවත් ගැටලු නිර්මාණය නොකර) ගෙන යායුතු යැයි සෑම පාරශ්වයක්ම එකග" වෙයි.

දේ.වි. තම කෘතියෙහි උපුටා පළකර ඇත්තේ සාරවත්කමින් අනූන කෙටි ලිපියකි. එහෙත් අද පොදුවේ ජීවිතවලට බලපාන දැවැන්ත ඉසව්වකි. ලංකාව ඩිජිටල් අනාගතයක් සඳහා රාජ්‍ය ප්‍රමුඛතාවයෙන් යුතුව අරඅඳින මේ වකවානුවේ පොදු මහජන සිතීමක් සඳහා පාදක කරගත හැක්කක් ලෙස මැතිව් බෙයාර්ඩ්ගේ මෙම ලිපිය සළකමි.

Tuesday, 26 November 2024

Pedro Paramo නවකතාව, එහි පරිවර්තනය හා චිත්‍රපට




Juan Rulfo විසින් ස්පාඤ්ඤ භාෂාවෙන් රචිත Pedro Paramo නවකතාව ධර්මසේන පතිරාජයන් විසින් එනමින්ම සිංහලට පරිවර්තනය කළේය. එම කෘතිය පතිරාජයන් විසින් මවෙත පිරිනැමුවේ මහනුවර සිව්මහල් රථගාලේ දී ය. එම පරිවර්තන කෘතිය මාසතු මාහැඟි ධනසම්පත් අතරින් එකකි. එම කෘතිය කියවා ලද නිර්මාණ ආශ්වාදයෙන් මා එකල අලුත් නවකතාවකට මුලපිරීමි. එය තව වසර කිහිපයකින් සමහර විට ප්‍රකාශයට පත්කෙරෙණු ඇත.

පතිරාජයන්ගේ පරිවර්තන රටාව කෘතියේ සංදර්භයට අනුකූල වූවකි. එමෙන්ම සිනමාකරුවෙකු ලෙස ඔහුගේ රූපන හැකියාව මෙම පරිවර්තන කාර්යයේදී උපයෝගී කරගෙන ඇත.

පේද්රෝ පරාමෝ කෘතියට පෙරවදනක් සපයන ගාමිණී වියන්ගොඩ මෙලෙස සටහන් කරයි. 

''අපේ භෞතික වටපිටාව පිළිබඳ විස්තරයක් වෙනුවට දෘෂ්‍ය අනුරුවක් අපට දුන් එකම මෙක්සිකානු නවකතාකරුවා හුවාන් රැල්ෆෝය. "

-මෙක්සිකානු කිවිවර ඔක්තාවියෝ පාස්

''සිංහල සිනමාවේ හැරවුම් ලක්ෂ්‍යයක් වූ ධර්මසේන පතිරාජ මීට පෙර සාහිත්‍ය පරිවර්තනයකට අතගසා ඇති බවක් අසා නැති මට , ඔහු හුවාන් රැල්ෆෝගේ 'පේද්රෝ පරාමෝ සිංහලට පරිවර්තනය කරන බව දැනගත් විට එකවිටම සිහියට නැගුණේ ඉහත සඳහන් කරුණු සමුදායයි. හුවාන් රැල්ෆෝ සතු ඒ සුවිශේෂී ප්‍රතිභාව විසින් , ඔහුගේ නිර්මාණ කැටිකරන ප්‍රවේගයට සමානුපාතිකව එය දෘෂ්‍ය කාව්‍යයක් බවටද පත්කෙරෙන නිසා 'පේද්රෝ පරාමෝ' තුළ නිමැවෙන ඒ අපූරු දෘෂ්‍ය ලෝකය පතිරාජ වැනි වම් ඉවුරේ සිනමාකරුවෙකු ඇස ගැසීම, ඔක්තාවියෝ පාස් සඳහන් කළ ප්‍රකාශයට අත්‍යන්තයෙන්ම සමපාත වෙයි.'

 -ගාමිණී වියන්ගොඩ පේද්රෝ පරාමෝ කෘතියේ පෙරවදන


දැන්  Rodrigo Prieto විසින් අධ්‍යක්ෂනය කරන ලද Pedro Paramo චිත්‍රපටය Netflix හි ඔබට නැරඹීමට හැකිය. යථාව හා මායාව අතර දිගහැරෙන අතරම අතීතය හා වර්තමානයත් භෞතිකය හා මායාවත් අතර විසල් පදාසයක දිගහැරෙන මෙම නවකතාවේ අනු වියමන (චිත්‍රපටය) දොන් පේද්රෝගේ ආධිපත්‍යයට යටත්ව සියලු සදාචාරයන් අහිමි වූ දූවිලි බවට පත් මිනිසුන්ගේ ඛේදවාචකය මලානික තානයකින් අපට ඉදිරිපත් කෙරේ.

ච්ත්‍රපටය නරඹා නැවත පතිරාජගේ කෘතිය කියවන විට එය නවමු කියවීමක් බවට පත්වේ. හුවාන් රැල්ෆෝගේ මුල් නවකතාව නැවත නැවත යටි පෙළවල් මතුකර දෙනවා යැයි කියනු ලැබේ. ඒ  ගුණයම පතිරාජගේ පරිවර්තනයේද ඇතැයි මට සිතේ.


Wednesday, 20 November 2024

මිතුරා ගිය පසු........



නියං සමයක.

අඳුරු පෝ දවසක

අහම්බ අඩ සඳක් සේ

පායා එයි ඔබ නිතිපතා වසරින් වසර...


හද පතුලෙන් පටන්ගෙන

හිස්මුදුන තෙක් ගොඩගැසුණු

විඩාබර සාංකාවන් එකින් එක ගෙන

නිස්සද්දයේ ගැඹර තුල ගිල්වයි.


මහ පෝය එන්නට පෙර නික්ම යයි

හැමදේම සුදුපාට පිරිවටින් ඔතා

නව කමටහනක් ද දී

එන නියං සාය තෙක් පුර පුරා ඉන්නට. 

-චන්ද්‍රරත්න බණ්ඩාර